rdfs:comment
| - 13 lutego 1857 roku utworzono organizację nazywając ją pierwotnie „Towarzystwo Przyjaciół Nauk Poznańskie” a głównymi inicjatorami powołania tej organizacji naukowej byli: dr Kazimierz Szulc, ksiądz Franciszek Ksawery Malinowski, Kazimierz Jarochowski, Leon Wegner, Roger Maurycy Raczyński oraz Tytus Działyński. W pierwszych miesiącach roku 1857 Tytus hr. Działyński, Władysław Niegolewski i Roger hr. Raczyński opracowali statut stowarzyszenia. Cel Towarzystwa sformułowano w następujący sposób: „Towarzystwo Przyjaciół Nauk Poznańskie, ma na celu pielęgnowanie nauk i umiejętności w języku polskim”. W czerwcu tegoż roku wybrano zarząd towarzystwa, na którego czele stanął znany filozof - August hr. Cieszkowski, który jednak w związku z wyjazdem za granicę zrezygnował z tej godności. Następcą je
|
abstract
| - 13 lutego 1857 roku utworzono organizację nazywając ją pierwotnie „Towarzystwo Przyjaciół Nauk Poznańskie” a głównymi inicjatorami powołania tej organizacji naukowej byli: dr Kazimierz Szulc, ksiądz Franciszek Ksawery Malinowski, Kazimierz Jarochowski, Leon Wegner, Roger Maurycy Raczyński oraz Tytus Działyński. W pierwszych miesiącach roku 1857 Tytus hr. Działyński, Władysław Niegolewski i Roger hr. Raczyński opracowali statut stowarzyszenia. Cel Towarzystwa sformułowano w następujący sposób: „Towarzystwo Przyjaciół Nauk Poznańskie, ma na celu pielęgnowanie nauk i umiejętności w języku polskim”. W czerwcu tegoż roku wybrano zarząd towarzystwa, na którego czele stanął znany filozof - August hr. Cieszkowski, który jednak w związku z wyjazdem za granicę zrezygnował z tej godności. Następcą jego został Tytus hr. Działyńsk. Powstanie Towarzystwa było niezwykle istotnym elementem w walce o zachowanie polskości Wielkopolski, elementem „Najdłuższej wojny nowożytnej Europy”, tym bardziej, że w przeciwieństwie do pozostałych zaborów nie istniała tu żadna polska wyższa uczelnia i nie było możliwości jej złożenia. Wtedy dewiza PTPN: unguibus et rostro (pazurami i dziobem), odnosiła się do metod koniecznych dla obrony zagrożonej polskiej kultury i nauki. Pomyślane początkowo jako głównie humanistyczne i artystyczne stowarzyszenie, bardzo prędko zaczęło poszerzać swe dziedziny naukowe, poprzez wydziały, na których prowadzono regularne prace naukowe.We wrześniu 1858 roku powołano do życia wydział nauk historycznych i moralnych, a w październiku tego samego roku wydział przyrodniczy. Organem Towarzystwa były „Roczniki” ukazujące się od 1860 roku. Wydział Przyrodniczy prowadził badania fizjograficzne Polski Zachodniej, urządzono laboratorium chemiczne, powstał Wydział Lekarski. W roku 1918, po odzyskania niepodległości, głównym celem PTPN stało się dążenie do powstania w Poznaniu uniwersytetu. Uniwersytet powstał 7 maja 1919 roku i nazywał się Wszechnica Piastowska, a pierwszym rektorem powstałej uczelni został, ówczesny prezes PTPN, Heliodor Święcicki. W czasie II wojny światowej zginęło tragicznie stu kilkudziesięciu członków PTPN. Rozproszeniu i częściowej zagładzie uległ księgozbiór biblioteki, zniszczone zostało archiwum, zdewastowano gmach. Po wojnie, już 16 maja 1945 roku PTPN wznowiło prace. Powoli odbudowywano strukturę korporacji, wznowiono działalność badawczą, działalność wydawniczą i popularyzatorską, biblioteczną... Niestety niezbyt życzliwy stosunek państwowych i lokalnych „władz ludowych” do PTPN spowodował nie tylko utratę części majątku ale i upadku ducha społecznego i osłabienie energii jego członków. Dopiero po 1989 po odzyskaniu praw do majątku osiągnięto podstawy do kontynuowania prac naukowych korporacji i ... zaczęło się coś dziać W dniach 10-11 grudnia 1992 r. miały miejsce obchody 135-lecia PTPN.
|