[[Bestand:KelchbarockSchreibmayr.jpg|thumb|left|Gouden miskelk met een pateen waarop het monogram IHS staat gegraveerd]] De (kelk)pateen (Grieks 'πατάνη' of 'πατήνα', Latijn 'patina', middeleeuws Latijn 'patena' : schaal) is een uiterst plat gewalst schijfje van verguld koper of zilver dat precies op een miskelk past en dat behoort tot de vasa sacra van het liturgisch vaatwerk in de Katholieke Kerk. Tijdens de Mis wordt de hostie op de pateen gelegd en later daarop gebroken.
[[Bestand:KelchbarockSchreibmayr.jpg|thumb|left|Gouden miskelk met een pateen waarop het monogram IHS staat gegraveerd]] De (kelk)pateen (Grieks 'πατάνη' of 'πατήνα', Latijn 'patina', middeleeuws Latijn 'patena' : schaal) is een uiterst plat gewalst schijfje van verguld koper of zilver dat precies op een miskelk past en dat behoort tot de vasa sacra van het liturgisch vaatwerk in de Katholieke Kerk. Tijdens de Mis wordt de hostie op de pateen gelegd en later daarop gebroken. Omdat de pateen gebruikt wordt om er het Allerheiligste op te leggen, moest de pateen vroeger verguld zijn. Tegenwoordig geldt nog steeds de verplichting dat het uit een edel materiaal wordt vervaardigd. Breekbare materialen zoals aardewerk zijn niet toegestaan.