| abstract
| - left|100px|Ulica Skrzelewska na tle Marymontu, 1945 rok [[Plik:10750004.jpg|right|thumb|250px|Ulica Skrzelewska w 1977 roku (widok na zachód, w kierunku ul. Smoszewskiej)]] Ulica Skrzelewska (dawniej Bielańska) – nieistniejąca ulica, która znajdowała się na Marymoncie-Potoku i biegła od ul. Gwiaździstej do ul. Grudziądzkiej. Ulica powstała najpewniej na przełomie XIX i XX wieku w wyniku parcelacji dóbr folwarku Potok i początkowo uzyskała nazwę Bielańska (por. Bielańska), w 1916 roku znalazła się w granicach Warszawy i uzyskała nazwę Skrzelewska, nawiązując najpewniej do wsi Skrzelew w powiecie sochaczewskim. W okresie międzywojennym uregulowany i wybrukowany (po 1934 roku) odcinek ulicy rozpoczynał się od zbiegu z ul. Kamedułów, po czym biegł na zachód, mijał ul. Smoszewską i kończył się na wysokości skrzyżowania z planowaną ul. Morawską (na części przedwojennych planów nie zaznaczono jednak tego skrzyżowania, a ulica dochodziła na nich do ul. Szlacheckiej). Projekty przewidywały poprowadzenie jej dalej na zachód, gdzie krzyżowałaby się z ulicami Szlachecką, Bydgoską, Warszawską i Grudziądzką, kończąc się na planowanej ul. Stanisława Leszczyńskiego. Zabudowę stanowiło 16 budynków, w większości drewnianych lub drewniano-murowanych, parterowych i jednopiętrowych. W jednym z takich domów (nr 17) mieszkał Julian Paczewski, lokalny działacz społeczny, organizator niewielkiego bazaru między ul. Skrzelewską a ul. Kołobrzeską. Zabudowania zajmowały głównie wschodni odcinek ulicy (numeracja od 1 do 19), poza jednym (nr 35), który znalazł się na dalszym, planowanym odcinku, i do wybuchu wojny powstał jedynie w stanie surowym. Podczas powstania warszawskiego, na przełomie sierpnia i września, na rogu ul. Skrzelewskiej z ul. Smoszewską, stacjonował 257. pluton zgrupowania "Żmija". Zabudowa została częściowo zniszczona podczas II wojny światowej, przetrwało jednak sporo budynków zarówno drewnianych, jak i murowanych – większość z nich istniała przez kolejnych kilkadziesiąt lat, gdyż w okolicy po wojnie niewiele się zmieniło. Ulica została najpewniej jeszcze w latach 50. XX wieku dociągnięta do ul. Grudziądzkiej, mijając po drodze Szlachecką, Bydgoską oraz Warszawską – zachodni odcinek został zagospodarowany przez ogródki działkowe, we wschodnim dominowała niska zabudowa, głównie przedwojenna – jeden drewniany dom w stylu "nadświdrzańsko-nadwiślańskim" zapamiętał i opisał Jerzy Kasprzycki. Sytuacja uległa zmianie pod koniec lat 70. XX wieku, kiedy to na Marymoncie rozpoczęto budowę osiedla Marymont Dolny, a obszar obszar dawnego Potoku został zabudowany kilkunastopiętrowymi blokami mieszkalnymi. W związku z tym wszelka zabudowa ulicy została wyburzona, a ulica uległa całkowitej likwidacji. Przez lata przetrwały jedynie szczątki dawnych chodników oraz słupów telefonicznych, do dzisiaj nie dotrwały jednak żadne relikty ul. Skrzelewskiej.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)