rdfs:comment
| - [[Plik:PAST.jpg|right|thumb|250px|Wieżowiec Cedergrenu w 1914 roku]] Warszawa na początku XX wieku stawała się miastem coraz bardziej nowoczesnym (powstała Elektrownia Powiśle, rozbudowywano kanalizację, sieć gazowniczą, telefony), była także siedzibą większych rosyjskich garnizonów wojskowych, i jednocześnie centrum życia i myśli politycznej. Wieść o wojnie rosyjsko-japońskiej w 1904 roku jawnie wykazała rozdwojenie społeczności – podczas gdy organizacje wiernopoddańcze wzywały do wspierania armii i zbiórek na rzecz dozbrajania, środowiska robotnicze wyszły demonstrować z hasłami Precz z wojną! Przecz z rządem carskim! Niech żyje wolność! Niech żyje socjalizm! Rozpoczęły się fale strajków i manifestacji robotniczych, kończących się starciami z policją i żandarmerią. Ostatecznie robotnicy
|
abstract
| - [[Plik:PAST.jpg|right|thumb|250px|Wieżowiec Cedergrenu w 1914 roku]] Warszawa na początku XX wieku stawała się miastem coraz bardziej nowoczesnym (powstała Elektrownia Powiśle, rozbudowywano kanalizację, sieć gazowniczą, telefony), była także siedzibą większych rosyjskich garnizonów wojskowych, i jednocześnie centrum życia i myśli politycznej. Wieść o wojnie rosyjsko-japońskiej w 1904 roku jawnie wykazała rozdwojenie społeczności – podczas gdy organizacje wiernopoddańcze wzywały do wspierania armii i zbiórek na rzecz dozbrajania, środowiska robotnicze wyszły demonstrować z hasłami Precz z wojną! Przecz z rządem carskim! Niech żyje wolność! Niech żyje socjalizm! Rozpoczęły się fale strajków i manifestacji robotniczych, kończących się starciami z policją i żandarmerią. Ostatecznie robotnicy zdołali wywalczyć podniesienie zarobków oraz zmniejszenie ucisku w pracy, skrócono dzień pracy i obniżono kary pieniężne, umożliwiono zrzeszanie się. Zezwolono także na wprowadzenie języka polskiego do szkół, powstały także szkoły prywatne z językiem polskim jako wykładowym. Jednocześnie kilkaset aresztowanych osób wylądowało na Cytadeli i zostało straconych. Sukces rewolucji 1905 roku okazał się być jednak krótkotrwały, ponieważ bardzo szybko doprowadzono do przywrócenia dawnych stosunków w zakładach pracy. Obniżono pensje, przywrócono kary pieniężne, zaczęło szerzyć się bezrobocie. Likwidacja w 1909 roku Twierdzy Warszawa doprowadziła do zniknięcia ograniczeń budowlanych, ponadto uwolnione zostały rozległe, dawniej niezabudowane terenu, szczególnie w rejonie ul. Mokotowskiej, ul. Bagatela czy ul. Polnej. Podjęto się także parcelacji i wytyczania ulic na Mokotowie, w rejonie ul. Narbutta. Zaczęto też tworzyć pierwsze koncepcje rozwoju urbanistycznego miasta. Rozwój miasta początku XX wieku urzeczywistnił się w takich inwestycjach jak elektryfikacja tramwajów (1908), Park Skaryszewski (1905), Most Poniatowskiego (1904-1914) oraz wieżowiec Cedergrenu (1910), który był pierwszy warszawskim wysokościowcem i najwyższym wówczas budynkiem w carskiej Rosji. Rozpoczęła się elektryfikacja miasta. W 1907 roku wprowadzono nowy podział administracyjny na 15 cyrkułów, a w 1914 roku liczba ludności Warszawy wyniosła 884 000 osób.
|