abstract
| - [[Plik:Profesorska.JPG|right|thumb|250px|Ulica Profesorska, na pierwszym planie willa Antoniego Ponikowskiego]] [[Plik:Ulica Myśliwicka.JPG|right|thumb|250px|Wille przy ulicy Myśliwieckiej]] [[Plik:Górnośląska (nr 43).JPG|right|thumb|250px|Willa Czesława Przybylskiego]] Kolonia Profesorska – osiedle w Śródmieściu, zespół osiemnastu jednorodzinnych domów własnych architektów i profesorów Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Domy znajdują się w obrębie ulic Górnośląskiej, Myśliwieckiej oraz Hoene-Wrońskiego, a przez środek przechodzi ulica Profesorska. Koncepcja stworzenia wspólnego zespołu domów w zielonym otoczeniu zrodziła się w 1921 roku z inicjatywy Zdzisława Mączeńskiego i Tadeusza Zielińskiego seniora i przybrała formę zorganizowaną w postaci powołanej w 1922 roku Spółdzielni Mieszkaniowej Profesorów Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. We współpracy z ówczesnym rektorem Politechniki, prof. Antonim Ponikowskim, spółdzielnia uzyskała od państwa teren na skarpie wiślanej ograniczony ulicami Górną (potem Górnośląską), Józefa Hoene-Wrońskiego i Myśliwiecką. Prace rozpoczęto w 1922 roku. W ramach projektu kolonii teren przecięto nową uliczką Profesorską, która w centrum osiedla przechodziła w placyk, miniaturowy odpowiednik małomiasteczkowego rynku. Dziś to założenie urbanistyczne jest już całkowicie nieczytelne, gdyż tenże placyk został zabudowany. Wszystkie domy kolonii, z wyjątkiem domu Romualda Gutta, zostały zaprojektowane w stylu dworkowym, będącym formą poszukiwania narodowych zasad kształtowania domu mieszkalnego. Kształt kolonii odwołuje się, w zminimalizowanej skali, do idei miasta-ogrodu z początków XX wieku. Koncepcja kolonii zyskała wsparcie władz państwa gdyż uważano, że domy własne architektów będą domami wzorcowymi dla polskiego stylu budownictwa mieszkaniowego, który chciano zaszczepić odrzucając style wywodzące się z okresu zaborów. Na terenie kolonii swoje domy wybudowali: Czesław Przybylski (więcej), Marian Lalewicz (więcej), Władysław Michalski (więcej), Zdzisław Mączeński (więcej), Tadeusz Zieliński senior (więcej), Czesław Domaniewski (więcej), Józef Seredyński (więcej), Karol Jankowski (więcej), Romuald Gutt (więcej), Edmund Bartłomiejczyk (więcej), Zygmunt Kamiński (więcej), Rudolf Świerczyński (więcej), Kazimierz Tołłoczko (więcej), Antoni Jawornicki (więcej), Oskar Sosnowski (więcej), Antoni Ponikowski (więcej), Witold Matuszewski (więcej) i Alfons Gravier (więcej). Pierwszym ukończonym domem Kolonii Profesorskiej był, zasiedlony 29 października 1923 roku, dom prof. Zdzisława Mączeńskiego. Budowę kolonii ukończono w 1928 roku. Zabudowania w dobrym stanie przetrwały II wojnę światową, tylko wille wzdłuż ulicy Myśliwieckiej były bardziej uszkodzone, a willa Oskara Sosnowskiego została całkowicie zniszczona już we wrześniu 1939 roku. Po wojnie uszkodzone obiekty odtworzono, a zniszczoną willę Sosnowskiego odbudowano w latach 1949-1950 według projektu Zofii Fafiusowej. Zespół urbanistyczny Kolonii Profesorskiej przetrwał praktycznie niezmieniony do dzisiaj, 23 kwietnia 2010 roku wpisano go do rejestru zabytków.
|