| abstract
| - Biurokracja – cudowne narzędzie do sprawiania by rozwiązywanie kwestii prostych i oczywistych graniczyło z cudem. Ułatwia za to radzenie sobie z problemami większej wagi poprzez wypieranie ich przez sprawy prostsze, po których załatwieniu i tak nie pozostanie ani chwili czasu na zajęcie się czymś trudniejszym.
- Biurokracja - sztuczne wywoływanie przepisów oraz urzędników ważących 120 kg i więcej. Czasami uważa się, iż biurokracja to w rzeczywistości krata w biurze, która chroni przed skoszeniem dokumentów.
- Biurokracja jest to jedna z form organizacji, szczególnie rozpowszechniona w instytucjach państwowych. Z założenia przyjętego przez Maxa Webera biurokracja miała być idealną i bezbłędną formą organizacji, jednakże wraz z jej rozrostem staje się ona jako system organizacyjny coraz bardziej dysfunkcjonalna. Model idealnej biurokracji opracowany został przez Maxa Webera i przedstawiony w jego klasycznym dziele "The Theory of Social and Economic Organization". Wyróżnił on trzy rodzaje legitymowanej władzy: 1.
* racjonalnej (legalnej) - opartej na przekonaniu o "legalności" zasad i normatywnych reguł sprawowania władzy oraz prawie tych, którzy zgodnie z nimi sprawują władzę do wykonania poleceń. 2.
* tradycjonalnej - związanej silnie z przekonaniem o świętości nieprzemijającej tradycji i legitymizacji statusu tych, którzy sprawują zgodnie z nią władzę. 3.
* charyzmatycznej - opartej na pewnych specyficznych i wyjątkowych cechach charakteru, heroizmie, świętości danej jednostki, a także na normatywnych wzorach postępowania i wynikającego z nich ładu jaki ona objawiła lub ustanowiła. Weber twierdził, iż z władzą legalną w idealnej postaci mamy do czynienia gdy zatrudnionych w administracji biurokratów cechuje następujące postępowanie: 1.
* Podlegają władzy jedynie w zakresie swoich oficjalnych obowiązków o bezosobowym charakterze. Posiadają więc wolność osobistą. 2.
* Hierarchia urzędów w jakich działają jest jasno zdefiniowana. 3.
* Każdy urząd odznacza się jasno zdefiniwanym zakresem kompetencji. 4.
* Sprawowanie urzędu powiązane jest z dobrowolnie zawartą umową. 5.
* Bardzo istotną rolę przy wyborze kandydata odgrywają jego kwalifikacje zawodowe. 6.
* Pobory biurokratów odznaczają się ustaloną wysokością, wypłacaną w gotówce, pracownicy nabywają uprawnienia emerytalne. Jednak w niektórych przypadkach organ ma prawo do odwołania mianowanego urzędnika, natomiast ten ma zawsze prawo do rezygnacji. 7.
* Sprawowany urząd jest traktowany jako jedyne lub główne zatrudnienie danej osoby. 8.
* Zwierzchnicy mogą urzędnikowi przyznać awans uwarunkowany stażem pracy, osiągnięciami. 9.
* Urzędnik pracuje w całkowitym oderwaniu od własności środków administrowania i nie ma prawa do "zawłaszczenia" swojego stanowiska. 10.
* Jest on poddany ścisłej, systematycznej dyscyplinie i kontroli. Według Webera biurokracja jako typ idealny powinna charakteryzować się przede wszystkim: 1.
* precyzją działania 2.
* szybkością 3.
* elastycznością 4.
* jednoznacznością 5.
* efektywnością 6.
* ciągłościa pracy 7.
* dyskrecją 8.
* subordynacją 9.
* bezosobowością 10.
* przepisorządnością 11.
* racjonalnością 12.
* zmniejszeniem do minimum tarć 13.
* oszczędnością na kosztach 14.
* dostosowaniem do potrzeb 15.
* przewidywalnością zachowań Robert K. Merton w pracy "Teoria Socjologiczna i struktura społeczna" wymienia możliwe dysfunkcje biurokracji: 1.
* wyuczona nieudolność - Thorstein Veblen 2.
* skrzywienie zawodowe 3.
* psychoza zawodowa 4.
* biurokratyczne błędne koło - Michel Crozier 5.
* stworzenie człowieka organizacji Dysfunkcje biurokracji zostały ujęte w quasi-naukowe prawa: 1.
* prawo Parkinsona 2.
* zasada Petera 3.
* zasada Dilberta Departamentalizacja oznacza grupowanie podobnych lub logicznie powiązanych prac. Pracownicy przydzieleni do wyspecjalizowanych zadań działu nabierają umiejętności i wprawy w swoich funkcjach, lecz codzienna rutyna może doprowadzić do utraty motywacji i wyzwań. Specjalizacja pracy zwiększa sprawność operacji i efektywność, jednakże może też prowadzić do znużenia i niezadowolenia pracowników. Głębia zadań oznacza stopień kontroli sprawowanej przez pracownika nad jego pracą. Zakres zadań dotyczy ich zróżnicowania i liczby umiejętności potrzebnych do wywiązania się z nich. Badania wykazały, że wielu ludzi wykazuje większe zainteresowanie swoją pracą i odczuwa dumę oraz ma poczucie własnej wartości, gdy głębia i zakres zadań są duże.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)