| abstract
| - Oorspronkelijk waren pandoeren de lijfwachten van edellieden in het Kroatië en Slavonië van de 17e en 18e eeuw. In dezelfde tijd werden losse verbanden van Kroaten, Hongaren en Serviërs die de grenzen van het Habsburgse Rijk verdedigden tegen de Turken eveneens pandoeren genoemd. Franz Freiherr von der Trenck (1711-1749) wist een eigen militaire eenheid van pandoeren op te stellen in dienst van keizerin Maria Theresia ten tijde van de Oostenrijkse Successieoorlog. Rekruten hiervoor werden geronseld op Von der Trencks eigen bezittingen in Kroatië, die kort ervoor nog behoorden tot het Osmaanse grondgebied zodat de autochtonen vertrouwd waren met de militaire cultuur van de voormalige overheersers, zoals bleek uit hun uitrusting met Turkse musketten en pistolen, kromzwaarden en lange messen ("jatagan"). Karakteristiek voor de pandoeren waren hun rode kapmantels die hen de bijnamen „Rotmäntler“ (in het Duits) of "rode capucijners" bezorgden. Von der Trenck erkende het psychologische nut van deze uitdossing en uitrusting: de "Turk" was voor menig tegenstander nog steeds de vleesgeworden duivel. Niet alleen als mobiele strijdmacht verwierven de pandoeren een geduchte reputatie, al gauw werden zij berucht door hun roofzucht en wreedheid jegens de eigen burgerbevolking. Von der Trenck, meer avonturier dan militair, wist het doodvonnis van zijn eigen krijgsraad slechts te ontlopen door tussenkomst van de keizerin zelf, die blijkbaar een zwak had voor de rabauw. In 1756 werd de vrijschaar (irreguliere eenheid) ondergebracht in een Hongaars infanterieregiment van het Habsburgse leger - de uitrusting werd van alle exotica ontdaan en aangepast aan die van het staande leger. Tot 1918 zou deze eenheid blijven bestaan als koninklijk en keizerlijk (k.u.k.) Infanterieregiment Nr. 53 (Dankl), met Zagreb als Kroatische garnizoensplaats.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)