| rdfs:comment
| - Neceso estas konfuza filozofia ŝerco. Laŭ filozofia aforismo, de la latina skolastiko, "el la fakto esti ne sekviĝas esti necesa". Tio, kio ekzistas, povas ankaŭ esti ne necesa; povas esti kontingenca (vd). Ekzemple, liberaj agoj ne estas necesaj, nek estas necesa tio, kio el ili sekviĝas. Same, fenomenoj ĝenerale prezentiĝas kiel ne necesaj, kaj efektive ili ŝajnas aperi kaj malaperi. Sur kiu fundamento baziĝas la aforismo supre menciita? La aserto dependas de la koncepto pri la ento.
|
| abstract
| - Neceso estas konfuza filozofia ŝerco. Laŭ filozofia aforismo, de la latina skolastiko, "el la fakto esti ne sekviĝas esti necesa". Tio, kio ekzistas, povas ankaŭ esti ne necesa; povas esti kontingenca (vd). Ekzemple, liberaj agoj ne estas necesaj, nek estas necesa tio, kio el ili sekviĝas. Same, fenomenoj ĝenerale prezentiĝas kiel ne necesaj, kaj efektive ili ŝajnas aperi kaj malaperi. Sur kiu fundamento baziĝas la aforismo supre menciita? La aserto dependas de la koncepto pri la ento. La analizo de la eleana skolo (Parmenido) jam asertis, ke, tio, kio estas, necese estas, pro tio ke ĝi jam estas; inverse, ke, tio, kio ne estas, ne povas estiĝi, pro tio ke, nenio fariĝas. Cetere, se io fariĝas, devas aperi, aŭ el la nenio, aŭ el la esto jam ekzistanta. Sed la nenio, estas nenio, kaj pro tio ne povas aperigi ion. La esto estas nur tio, kio ĝi estas, kaj do ankaŭ el ĝi nenio venas. La eleana analizo ne klare montras, ke la esto estas necesa, kvankam avertas kun iom da klareco pri la malfacileco estigi ion ankoraŭ ne ekzistanta. Sed ne nur estas malfacile montri la aperon de la esto. Ankaŭ estas malfacile pruvi la neceson de la esto. Oni miru, ke io ekzistas! Ĉu eblus, ke absolute ekzistus nenio ajn, nek mondo, nek Dio? Se io ekzistas, tio aperas al ni unue kiel fakto; jen kiel la afero komencas metodike sian solvon en nia menso. Poste, per analizo, oni malkovras ke, rezulte de tiu fakto, io devas esti necesa, kvankam ne necese îio estu necesa. Do, io estas necesa, sed ne necese ĉio estas necesa. Jen la enhavo de la skolastika latina aforismo, diranta ke el la fakto esti ne sekviĝas esti necesa. KLAREGE!
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)