| abstract
| - [[Bestand:Santa_Lutgarda-Goya.JPG|thumb|"Santa Lutgarda" door Francisco Goya, 1787. Monasterio de San Joaquín y Santa Ana, Valladolid.]] Lutgardis (ook Ludgardis) van Tongeren (Tongeren, 1182 - Awirs, 16 juni 1246) was een Vlaams heilige en mystica. Lutgardis trad eerst in het Sint-Catharinaklooster van de benedictinessen van Sint-Truiden (1195 - 1206). Omdat zij zich aan een strengere kloosterregel wilde onderwerpen ging ze later over naar de cisterciënzerinnenorde in Couture-Saint-Germain. Vervolgens verhuisde ze naar de abdij van Nijvel en daarna naar Awirs. Omdat ze geen abdis wilde worden, kreeg zij van Onze Lieve Vrouw de gunst om nooit 'Waals' te hoeven spreken. Lutgardis kon de toekomst voorspellen en had visioenen. Ze was ook een van de eerste vereerders van het Heilig Hart. Aan het einde van haar leven werd ze blind. Omdat ze benedictines en cisterciënzerin was, wordt ze in de iconografie in beide habijten afgebeeld. Veelal heeft ze het kruis naast zich staan of ze draagt het op haar schouders. Daarbij omhelst Christus haar met een arm. Dit verwijst naar het verhaal dat ze, ondanks zware hoofdpijn, de nachtmis bijwoonde en het christusbeeld zich een arm losmaakte en haar op zijn gewonde zijde drukte. Op andere afbeeldingen loopt er bloed uit de wonde van Christus die haar lippen bevochtigt. Vaak worden ze vaak ook allebei afgebeeld met een brandend hart in de hand. Soms draagt ze wel eens andere attributen zoals een doornenkroon, een boek, een lelie, drie spijkers of een rozenkrans. Andere beeldgroepen tonen haar bij het kruis met Bernardus van Clairvaux, waarbij Christus zijn armen naar haar toe steekt. Haar biografie is opgetekend door de dominicaan Thomas van Cantimpré die haar nog persoonlijk heeft gekend. Daardoor behoort Lutgardis tot het kleine groepje van religieuze vrouwen (mulieres religiosae) met een heel betrouwbare biografie. Deze tekst werd door Willem van Affligem bewerkt tot het Leven van Sint-Lutgard, dat met meer dan 20.000 verzen het langste, in het Middelnederlands geschreven heiligenleven is dat bewaard is gebleven. Lutgardis is de patroonheilige van blinden en zwangere vrouwen. In de tweede helft van de 19e eeuw werd ze ook de patroonheilige van de Vlaamse Beweging, verwijzend naar de legende dat ze weigerde Frans te leren. Haar feestdag valt op 16 juni.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)