abstract
| - [[Plik:Poznan1862.jpg|thumb|300px|Twierdza Poznań na mapie z 1862 (Twierdza Poligonalna)]]thumb|300px|right|Twierdza Poznań na mapie Twierdza Poznań (niem. Festung Posen) - trzeci co do wielkości zbiór fortyfikacji w Europie. Twierdza powstała w XIX wieku. Jej wstępny projekt przygotował Karl von Grolman, został on dokończony przez Johanna Brese (uzupełniając go m.in. o Fort Winiary). O fortecznym charakterze ówczesnego Poznania niech świadczą statystyki ludności z księgi adresowej miasta wydanej w roku 1872: spośród 57.276 mieszkańców 6192 stanowili wojskowi. __TOC__ Pierwotnie składała się z 2 części:
* twierdza poligonalna - wzdłuż ścisłego centrum miasta, w skład której wchodziły Bramy; Forty: Hakego, Roon, Steinäcker, Prittwitz, Radziwiłła, Raucha; Bastiony: Rődera, Brűnnecka, Grolmana, Colomba, Tietzena, Walderseego, Lunety Astora i Walderseego, Fort Winiary i Kaponiera Kolejowa oraz obiekty hydrotechniczne: Śluza Cybińska, Śluza Katedralna i Wielka Śluza
* twierdza fortowa – 18 fortów i obiekty wspomagające w pierścieniu o średnicy 9,5 km oraz obwodzie 30 km. W jej skład wchodziły Forty Główne: Fort I, Fort II, Fort III, Fort IV, Fort V, Fort VI, Fort VII, Fort VIII, Fort IX oraz Forty Pośrednie: Fort Ia, Fort IIa, Fort IIIa, Fort IVa, Fort Va, Fort VIa, Fort VIIa, Fort VIIIa, Fort IXa
|