abstract
| - Historio de la judoj estas interesa afero. Historio di Judaismo (oŭ la historio di l' Juda populo) esas la historio di Judoi, kae lua religio kae kulturo, tale kome developis kae interagis kun altraj populoi, religioi kae kulturoi. Qvankam Judaismo kome religio unesme aparis en Greka registroi dum Helanistika periodo kae la maxime frua menciono di Israel esas inskribo en Mernepta steleo (1213-1230 aEK), religiala literaturo rakontas la naraco di l' Izraelidi c. 1500 aEK. Juda diasporo komencis kun asira konquesto kae duris kun plu granda grado kun Babilona konquesto. La Judoi anke esis tre difuzitaj en Romana Imperio kae anke en Bizancana Imperio en centrala kaj estala Mediteraneo. Ye 638 Bizancana Imperio perdis kontrolon di Levanto kae la Arabiana kae Islama Imperio sub Kalifo Omar konquestis Jerusalemon kae Mesopotamion, Sirion, Palestinon kae Egipto. La Oro-Epoko di Juda kulturo en Hispanio koncidis kun Mez-epoko en Eŭropo, periodo di Mahomadana gvido en la maxim parto di l'Iberia peninsulo. Dum ca tempo, Jedi esis generale aceptita en socio kae Juda ekonomiala, kulturala kae religiala vivo florifis.
|