abstract
| - Brahmanizm - ogólna nazwa jednej z religii indyjskich. Według cenzusu z 1925 r. wyznawców brahmanizmu było w Indiach 216,7 milionów. Źródłem brahmanizmu jest starodawna religia wedyjska , ale dawni wedyjscy bogowie usunięci zostali z biegiem wieku w cień, a ich miejsce zajęli nowsi bogowie, między innymi: Wisznu, Siwa i Brahman (trójca: Trimurti). Trójca ta uważana była w końcu za jedno bóstwo i przedstawiano ją nawet w postaci jednego boga z trzema głowami. Brahmanizm nie jest jednak jedną religią, dzieli on się przede wszystkim na dwie główne grupy: czcicieli Wisznu (wisznuizm) i czcicieli Siwy (siwaizm), oraz liczne drobniejsze sekty. Wiara w wędrówkę dusz oraz system kastowy są wspólne wszystkim sektom. Czciciele Wisznu znajdują się głównie wśród wyższych klas Hindusów. Lud prosty zalicza się przeważnie do wyznawców Siwy. We wszystkich jednak sektach kapłani odgrywają dużą rolę i są właściwymi kierownikami życia religijnego. Przeróżne sekty indyjskie, poza bogami Wisznu i Siwą, wierzą jeszcze w szereg najrozmaitszych bóstw męskich i żeńskich, dobrych i złych. Po wsiach bywają czczone bóstwa opiekuńcze tych wsi, dusze zmarłych, złe duchy, przeróżni święci, umarli i żywi, zwierzęta, nawet takie jak węże, ciała niebieskie, drzewa, skały itp. Jedna tylko z sekt induskich doszła do większego znaczenia, sekta Sikhów , założona przez Nanaka w XV w. (1469 - 1539). W XIX w. w brahmanizmie pojawiły się dążenia oparcia religii na zasadach moralnych i uwolnienia jej od przesądów i zabobonnych praktyk. Dążenia te, jak obecnie, ogniskują się głównie w dwóch związkach: Brahma Samadż i Arya Samadż .
|