| rdfs:comment
| - right|thumb|138px|Chodniki macierzyste i larwalne kornika. Korniki (Ipidae albo Scolytidae), rodzina chrząszczy spokrewniona z ryjkowcami (Curculionidae). Należą tu owady drobne, często bardzo małe, mierzące od l do 8 mm długości, o ciele walcowałem. Głowa krótka, o bardzo nieznacznym ryjku, ukryta pod przedtułowiem. Czułki zakończone maczużka. Odwłok stosunkowo krótki. Ubarwienie czarne lub w różnych odcieniach brunatne. Korniki żywią się drewnem, korą lub rozwij aj ącemi się w drewnie grzybkami i wiele gatunków wyrządza często ogromne szkody w drzewostanach. Nadzwyczaj charakterystyczne są chodniki, wygryzane przez korniki na granicy między korą i drewnem, przyczem kształt tych chodników pozwala na oznaczenie poszczęgólnych gatunków. Żłobienie chodnika zaczyna się najczęściej od wygryzie
|
| abstract
| - right|thumb|138px|Chodniki macierzyste i larwalne kornika. Korniki (Ipidae albo Scolytidae), rodzina chrząszczy spokrewniona z ryjkowcami (Curculionidae). Należą tu owady drobne, często bardzo małe, mierzące od l do 8 mm długości, o ciele walcowałem. Głowa krótka, o bardzo nieznacznym ryjku, ukryta pod przedtułowiem. Czułki zakończone maczużka. Odwłok stosunkowo krótki. Ubarwienie czarne lub w różnych odcieniach brunatne. Korniki żywią się drewnem, korą lub rozwij aj ącemi się w drewnie grzybkami i wiele gatunków wyrządza często ogromne szkody w drzewostanach. Nadzwyczaj charakterystyczne są chodniki, wygryzane przez korniki na granicy między korą i drewnem, przyczem kształt tych chodników pozwala na oznaczenie poszczęgólnych gatunków. Żłobienie chodnika zaczyna się najczęściej od wygryzienia przez samca komórki godowej, w której odbywa się kopulacja i z której rozchodzą się pózniej chodniki macierzyste, robione przez samicę znoszącą jaja. U niektórych gatunków chodnik macierzysty jest pojedyńczy. Po bokach samica robi wzdłuż chódnika macierzystego malutkie zagłębienia, w których umieszcza pojedyncze swe jaja. Wylęgłe larwy żłobią następnie swoje chodniki, zazwyczaj prostopadle do kierunku chodnika macierzystego. Chodniki larwalne rozszerzają się ku końcowi oddalonemu od chodnika macierzystego z powodu stopniowego wzrostu larwy. Larwy korników mają postać niewielkich pędraczków o uwstecznionych odnóżach. Frzepoczwarczenie następuje na końcu chodników larwalnych. Wykształcone chrząszcze wygryzają w korze dziurki wylotowe. U niektórych gatunków również samica wygryza dziurki wentylacyjne w chodniku macierzystym. Te dziurki wylotowe i wentylacyjne są łatwe do zauważenia na powierzchni kory, podczas gdy pierwotny otworek wejściowy do chodnika jest zwykle ukryty w szczelinie lub pod łuską kory. Czas rozwoju od jaja do wykształconego owadu jest u różnych gatunków rozmaity i może trwać od paru miesięcy do roku, zresztą potomstwo tej samej samicy rozwija się bardzo nierównomiernie gdyż wygryzanie chodników macierzystych i składanie jaj przeciąga się przez dłuższy okres czasu. Większość gatunków korników trzyma się tylko jednego gatunku drzew, czasem kilku gatunków pokrewnych; gatunki wielożerne są wyjątkami. Zaatakowaniu przez dany gatunek ulegają zazwyczaj ściśle określone części drzewa, nprz. grubsze partje pnia i konarów, cieńsze gałęzie, korzenie i t. d. Sam charakter uszkodzeń pozwala wobec tego często na zupełnie ścisłe oznaczenie szkodnika, zanim jeszcze zostaną znalezione same owady. Od korników w ściślejszem znaczeniu odróżniają się biologicznie drwalniki (rodzaj Xyloterus), które żłobią swe chodniki w drewnie, a nie pod korą. Larwy ich żywią się grzybkami rozwijaj ącemi się na drewnie, których zarodniki samica drwalnika przenosi w swem wolu. Chódniki drwalników są zwykle czarne. Szkody wyrządzane przez korniki w lasach mogą dochodzić do ogromnych rozmiarów, gdy owady wystąpią masowo. To też niezbędna jest w lasach ścisła i stała kontrola pojawu korników. Korniki napadają przedewszystkim na drzewa słabe, chore, ginące i t. p., przy masowym pojawię atakują jednak i drzewostany całkim zdrowe, które stopniowo osłabiają i doprowadzaj ą do zniszczenia. Najskuteczniejszym środkim zapobiegawczym jest tu czysta gospodarka leśna i dobre urządzenie lasu, t. j. usuwanie wszelkich drzew chorych, suszu, wiatrołomu, odpadków, oraz urządzanie składów drewna użytkowego, niewywiezionego z lasu, w miejscach suchych i przewiewnych. Przy bezpośredniem zwalczaniu korników zakłada się drzewa pułapkowe, bądź spuszczone, bądź tylko opierścieniowane i pozostawione na pniu. Pułapki takie niszczy się następnie, gdy korniki masowo się na nich zagnieżdżą. Stosowano również pozakorzeniowe dożywianie drzew zaatakowanych przez korniki celem ich wzmocnienia. Ważnymi sprzymierzeńcami człowieka w walce z kornikami są ptaki owadożerne, szczególniej dzięcioły. Korników znanych jest na catym świecie ok. 120 rodzaj ów z przeszło l 700 gatunkami. Najliczniej są one reprezentowane w obszarze indomalajskim i neotropikalnym, ale dochodzą aż do granicy drzew w okolicach podbiegunowych. U nas w Polsce występuje ok. 100 gatunków. Rodzaj kornik (Ips) obejmuje przeszło 10 gatunków krajowych, z których najważniejsze są: kornik drukarz (I. t y pograp h u s), występujący na świerku, kornik sześciozębny (I. s e x d e n t a t u s), na sośnie, oraz kornik krzywozębny (I. c u rv i d e n s) na jodle. — Por. A. Kozikowski „Smoliki i korniki" (1922). kategoria:słownikkategoria:Do opracowania
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)