abstract
| - Kategoria:Zabytkiright|250px|thumb|Podchorążówka right|thumb|250px|Tablica pamiątkowa Podchorążówka (zwana też Wielką Oficyną) – budynek położony w północno-wschodniej części Łazienek Królewskich, nad Stawem Łazienkowskim, pomiędzy Pałacem na Wodzie, Pałacem Myślewickim a Starą Kordegardą. Pierwszy budynek w tym miejscu powstał jeszcze w XVII wieku jako kuchnia dla Łaźni Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. Gmach został przebudowany w latach 1778-1788 roku według projektu Dominika Merliniego – dawny budynek ozdobiono kolumnowym portykiem, od strony północnej dostawiono poprzeczny pawilon, a potem wybudowano symetryczny pawilon od strony południowej, domykając budowlę do układu otwartej na wschód podkowy. Budynek nadal pełnił funkcję kuchni oraz dodatkowo oficyny mieszkalnej, połączony był z Pałacem na Wodzie zadaszonym przejściem, przez które przenoszono potrawy. Daszek rozebrano podczas I wojny światowej. W 1822 roku budynek został przekazany na siedzibę Szkoły Podchorążych, na której potrzeby gmach przebudowano zapewne według projektu Jakuba Kubickiego. W szkole tej w 1828 roku zawiązał się spisek przeciwko władzy rosyjskiej, i stąd też 29 listopada 1830 roku pułkownik Piotr Wysocki wezwał oficerów do ataku na Belweder. Wydarzenia te zainicjowały powstanie listopadowe, upamiętnia je umieszczona na południowej ścianie budynku tablica pamiątkowa. Budynek przetrwał wszystkie zawieruchy wojenne i dotrwał w niezmienionej formie do dzisiaj. Dziś w Podchorążówce mieści się Muzeum Wychodźstwa Polskiego im. Ignacego Jana Paderewskiego, odbywają się tutaj wystawy oraz koncerty, a z gmachu codziennie odgrywany jest Hymn Łazienek Królewskich – Mazurek 3 Maja, znany jako Witaj, majowa jutrzenko! Obok Podchorążówki znajdują się także dwa popiersia: Piotra Wysockiego oraz Ignacego Jana Paderewskiego.
|