| abstract
| - Konstytucja Niderlandów - konstytucja obowiązująca na terytorium Królestwa Zjednoczonych Niderlandów i będąca podstawą niderlandzkiego prawa. Jest konstytucja materialną, gdyż nie jest jednolitym aktem prawnym, a oprócz konstytucji podstawowej w jej skład wchodzą oddzielne dokumenty:
* Statut Wielkiego Księstwa Luksemburga
* Statut Księstwa Holandii
* Statut Księstwa Flamandii
* Statut Księstwa Walonii Obecnie obowiązująca konstytucja została ogłoszona 3 maja 2014 r., zaś weszła w życie 6 maja 2014 r., zastępując wcześniejszą z dnia 26 czerwca 2013 r. z dnia 3 maja 2014 r. 1.
* Królestwo Zjednoczonych Niderlandów jest niezależną mikronacją działającą w przestrzeni polskiego mikroświata. 2.
* Królestwo Zjednoczonych Niderlandów jest dobrem wspólnym wszystkich jego obywateli. 3.
* Królestwo Zjednoczonych Niderlandów strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, a w szczególności nienaruszalności i integralności swoich systemów informatycznych i baz danych. Zapewnia również wolności i prawa człowieka i obywatela, oraz bezpieczeństwo swoim obywatelom. 4.
* Królestwo Zjednoczonych Niderlandów jest państwem federacyjnym, złożonym z autonomicznych państw: Księstwa Holandii, Księstwa Flamandii, Księstwa Walonii i Wielkiego Księstwa Luksemburga, złączonych ze sobą w unii realnej. 5.
* Każde z państw Królestwa Zjednoczonych Niderlandów ma prawo do zachowania odrębności kulturowej oraz stanowienia własnego prawa zgodnie z niniejszą ustawą zasadniczą, na zasadach opisanych w przepisach. 6.
* Zasady ustrojowe dla każdego z państw unii określają Statuty nadane przez króla, za zgodą Stanów Generalnych. 1.
* Władza zwierzchnia w Królestwie Zjednoczonych Niderlandów należy do Króla i Narodu. 2.
* Naród sprawuje władzę poprzez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. 3.
* Król sprawuje władzę bezpośrednio na podstawie i w granicach prawa lub za pośrednictwem rządu i instytucji regencji. 1.
* Ustrój Królestwa Zjednoczonych Niderlandów opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. 2.
* Władzę ustawodawczą sprawują Stany Generalne, władzę wykonawczą Król i Rząd, a władzę sądowniczą Sąd Królewski. 3.
* Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. 4.
* Ilekroć prawo nie definiuje, kto jest wykonawcą przepisów w nim zawartych, obowiązki te nakłada się na Rząd, a w przypadku jego braku, na Króla. 5.
* Zabrania się równoległego sprawowania funkcji publicznych łączących uprawnienia władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej, za wyjątkiem równoległego sprawowania funkcji reprezentanta Stanów Generalnych i członka Rządu. 1.
* Hierarchia aktów prawa:1) Konstytucja Królestwa Zjednoczonych Niderlandów.2) Statuty państw unii.3) Ustawy Stanów Generalnych.4) Ratyfikowane Traktaty Międzynarodowe.5) Uchwały Stanów Generalnych.6) Dekrety Królewskie.7) Rozporządzenia Prezydenta Ministrów i Ministrów.8) Ustawy Stanów Regionalnych.9) Akty prawa miejscowego. 2.
* Wszystkie akty prawa publikowane są w Dzienniku Praw. 3.
* Królestwo Zjednoczonych Niderlandów przestrzega wiążącego go prawa międzynarodowego. 1.
* Symbole państwowe podlegają szczególnej ochronie prawnej przed znieważeniem i profanacją. 2.
* Symbolami Królestwa Zjednoczonych Niderlandów są:1) flaga państwowa dzielona w poziomie na trzy części w kolorach od góry czerwonym, białym i niebieskim.2) Herb królewski przedstawiający lwa złotego, zwróconego w prawo dzierżącego miecz i strzały w polu niebieskim ze złotym podbiciem.3) Hymn państwowy - pieśń Albertus van Nassouwe. 3.
* Szczegółowy opis symboli państwowych określa ustawa. 4.
* Językiem urzędowym jest język polski i niderlandzki. 5.
* Stolicą Królestwa Zjednoczonych Niderlandów jest Amsterdam. 6.
* Siedzibą Króla jest Królewskie Miasto Haga. 1.
* Obywatelstwo Królestwa Zjednoczonych Niderlandów nadawane jest przez Króla na drodze dekretu. 2.
* Warunki i kryteria niezbędne do uzyskania obywatelstwa określa ustawa. 3.
* Utrata obywatelstwa następuje na skutek:1) Publicznego zrzeczenia się obywatelstwa.2) Prawomocnego wyroku Sądu Królewskiego.3) Nielogowania się do systemów informatycznych królestwa przez okres co najmniej 30 dni. 4.
* Obywatelstwo Królestwa Zjednoczonych Niderlandów uprawnia do:1) Uczestniczenia w życiu politycznym kraju, przez sprawowanie funkcji publicznych we władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej.2) Służby w Siłach Zbrojnych Królestwa Zjednoczonych Niderlandów.3) Udziału w wyborach i referendach. 1.
* Ochronie prawnej podlegają obywatelskie prawa i wolności. Żadna władza nie może naruszyć, ograniczyć, ani odebrać tych praw nikomu. 2.
* Pozbawienie lub ograniczenie praw i wolności obywatelskich może nastąpić tylko i wyłącznie na skutek prawomocnego wyroku Sądu Królewskiego. Królestwo Zjednoczonych Niderlandów zapewnia swoim obywatelom: 1.
* Wolność słowa i wyrażania swoich poglądów. 2.
* Wolność zrzeszania się, w tym wolność manifestacji, zakładania partii politycznych i organizacji społecznych. 3.
* Wolność prasy. 4.
* Wolność wyznania. 5.
* Wolność osobistą. 6.
* Równość wszystkich, za wyjątkiem Króla, wobec prawa. 7.
* Prawo do sprawiedliwego osądzenia, obrony i apelacji. 8.
* Prawo tajemnicy korespondencji. 9.
* Prawo dostępu do rzetelnej informacji publicznej. 10.
* Prawo niezależnego gospodarowania swoim mieniem. 11.
* Prawo nietykalności i nienaruszalności mienia. 12.
* Prawo równego dostępu do informacji publicznej. 13.
* Prawo do rozwijania się i samodoskonalenia przy wsparciu państwa. 1.
* Podstawowym obowiązkiem każdego obywatela jest wierna służba narodowi i ojczyźnie, oraz przestrzeganie obowiązującego prawa. 2.
* Kardynalnym obowiązkiem każdego obywatela jest udział w wyborach i referendach. W związku z niewywiązywaniem się z obowiązku ze zdania poprzedzającego Król może odebrać obywatelstwo osobie, która nie umotywuje swojej absencji, na drodze obowiązujących przepisów. 3.
* Za oddanie dla Ojczyzny i wierną służbę koronie król nadaje nobilitacje szlacheckie i arystokratyczne. 4.
* Listę tytułów i procedurę ich otrzymywania określa ustawa. 1.
* Stany Generalne to organ władzy ustawodawczej, wyłaniany w wyborach powszechnych, równych, bezpośrednich i tajnych, przez wszystkich obywateli, a który zawsze ma skład ilościowy nieparzysty, nie mniejszy niż 3 i nie większy niż 7. 2.
* Procedurę wyborczą i kryteria ustalania liczby reprezentantów określa ustawa. 3.
* Stany Generalne obradują na sesjach, którym przewodzi Przewodniczący Stanów Generalnych, za wyjątkiem pierwszej sesji danej kadencji, której przewodzi Król. 4.
* Stany Generalne uchwalają ustawy i uchwały w równym i jawnym głosowaniu, trwającym nie krócej niż 24 godziny i nie dłużej niż 72 godziny. 5.
* Stany Generalne pełnią funkcję kontrolną Rządu. 6.
* Zasady procedowania Stanów Generalnych określa Regulamin Obrad Stanów Generalnych. 7.
* Stany generalne ratyfikują traktaty i umowy międzynarodowe zwykłą większością głosów. 1.
* Kadencja Stanów Generalnych rozpoczyna się z chwilą otwarcia pierwszej sesji Stanów Generalnych, a kończy się po 90 dniach od zaprzysiężenia reprezentantów. 2.
* Kadencja Stanów Generalnych może zostać skrócona po przez Uchwałę Stanów Generalnych o skróceniu kadencji Stanów Generalnych, przyjętą w obecności pełnej liczby reprezentantów większością co najmniej ⅔ głosów. 3.
* Stany Generalne mogą zostać rozwiązane przez Króla na wniosek Rządu po przeprowadzeniu referendum w tej sprawie. 4.
* Stany Generalne mogą zostać rozwiązane przez Króla w czasie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, bez konsultacji społecznych. 1.
* Przewodniczący Stanów Generalnych wybierany jest przez reprezentantów na pierwszej sesji Stanów Generalnych, spośród zgłoszonych kandydatów w głosowanie jawnym, bezpośrednim i równym. 2.
* Przewodniczącym Stanów Generalnych zostaje ten kandydat, który otrzyma największą ilość głosów. 3.
* Powołanie Przewodniczącego Stanów Generalnych następuje na drodze uchwały Stanów Generalnych. 4.
* Przewodniczący Stanów Generalnych może zostać odwołany przez Stany Generalne uchwałą Stanów Generalnych, gdy pozostaje nieaktywny dłużej niż 10 dni, bez podania przyczyny i przeprowadzenia procedury wybrania Wiceprzewodniczącego Stanów Generalnych, zastępującego go na czas absencji. Odwołanie Przewodniczącego Stanów Generalnych następuje na drodze uchwały Stanów Generalnych. Prawo inicjatywy ustawodawczej przysługuje Królowi, Rządowi, Reprezentantom i grupie co najmniej 3 obywateli. 1.
* Każdy projekt prawa składa się na ręce Przewodniczącego Stanów Generalnych, który ma obowiązek przedłożyć Stanom Generalnym ów projekt pod obrady. 2.
* Stany Generalne podejmują co najmniej 24 godzinną debatę nad projektem. Czas trwania debaty może zostać wydłużony przez Przewodniczącego Stanów Generalnych na wniosek reprezentanta. 3.
* Po zakończeniu debaty reprezentanci składają poprawki do projektu. Przeprowadza się indywidualne głosowanie dotyczące każdej poprawki. 4.
* Po zakończeniu głosowania poprawek, Przewodniczący rozpoczyna głosowanie właściwe nad całością projektu zgodnie z przepisami prawa. 5.
* W przypadku przyjęcia projektu aktu prawnego przez Stany Generalne Przewodniczący Stanów Generalnych przekazuje ów projekt do podpisania Królowi. 6.
* Król podpisuje akt prawny w terminie 7 dni od jego otrzymania, vetuje go lub kieruje go do Sądu Królewskiego, celem określenia zgodności z Konstytucją. 7.
* W przypadku orzeczenia zgodności Król bezzwłocznie podpisuje i publikuje przyjęty projekt. 8.
* W przypadku orzeczenia niezgodności Król odsyła projekt do poprawy. 9.
* W przypadku odrzucenia przez Naród veta królewskiego, król podpisuje akt prawny w terminie 3 dni od daty odrzucenia veta. 1.
* Referendum ogłasza Król na wniosek własny, Rządu, Stanów Generalnych, lub grupy co najmniej 5 obywateli. 2.
* Pytanie referendalne organizowane jest tak, że uczestnicy mogą odpowiedzieć jedynie „tak”, „nie” lub oddać „Głos pusty”. 3.
* Głosowanie referendalne trwa nie krócej niż 24 godziny i nie dłużej niż 72 godziny. 4.
* Wynik referendum jest wiążący jeśli wzięła w nim udział co najmniej ½ uprawnionych. 5.
* Do udziału w referendum uprawnieni są wszyscy obywatele. 1.
* Rząd Królestwa Zjednoczonych Niderlandów to organ władzy wykonawczej powoływany przez Stany Generalne na drodze uchwały, który prowadzi politykę wewnętrzną i zewnętrzną państwa, zajmuje się zadaniami niezastrzeżonymi dla innych organów państwowych oraz sprawuje nadzór nad instytucjami publicznymi. 2.
* Rząd składa się z Prezydenta Ministrów i Ministrów. 3.
* Prezydent Ministrów powoływany jest z grona obywateli. 4.
* Ministrowie powoływani są z grona obywateli. 5.
* Rząd w danej kadencji Stanów Generalnych musi zostać powołany nie później niż na 7 dni od zakończenia pierwszej sesji danej kadencji. W przypadku niepowołania rządu w tym terminie królowi nadaje się prawo do ustanowienia urzędnika sprawującego obowiązki rządu. Stany Generalne w terminie 7 dni od ustanowienia zastępstwa dla rządu zobowiązane są wyrazić mu wotum zaufania uchwałą przyjętą zwykłą większością głosów. W przypadku braku wotum zaufania i braku powołania rządu królowi przysługuje prawo rozwiązania Stanów Generalnych. 6.
* Ilość i uprawnienia gabinetów określają Stany Generalne w uchwale powołującej Rząd. 7.
* Zmiany składu Rządu na wniosek Prezydenta Ministrów dokonują Stany Generalne. 8.
* Kadencja Rządu sprzężona jest z kadencją Stanów Generalnych. 9.
* Rząd realizuje swoje zadania za pomocą rozporządzeń. 1.
* Rząd powoływany jest zwykłą większością głosów poprzez uchwałę Stanów Generalnych. 2.
* Stany Generalne mają prawo do rozwiązania rządu większością ⅔ głosów. 3.
* W czasie braku Rządu, jego kompetencje spełnia Król osobiście lub poprzez wyznaczonych urzędników. 1.
* Władzę sądowniczą w Królestwie Zjednoczonych Niderlandów sprawuje dwuinstancyjny Sąd Królewski. 2.
* Funkcję oskarżyciela publicznego w Królestwie Zjednoczonych Niderlandów sprawuje Komisarz Królewski. 3.
* Do zadań Sądu Królewskiego należy:1) Wydawanie wyroków na osobach popełniających czyn zabroniony przez przepisy,2) Orzekanie o dziedziczeniu,3) Stwierdzanie adopcji i zgonów,4) Orzekanie o zgodności aktów niższej rangi z aktami wyższej rangi oraz z Konstytucją, na wniosek Króla, Rządu, lub grupy co najmniej 3 obywateli.5) Ustalanie powszechnie obowiązującej wykładni prawa przez wszystkich sędziów Sądu Królewskiego jednomyślną decyzją na wniosek Króla lub Prezydenta Ministrów. 4.
* Szczegóły funkcjonowania Sądu Królewskiego określa ustawa. 1.
* W skład sądów wchodzą sędziowie wybierani przez króla na 100 dniową kadencję. 2.
* Utrata funkcji sędziego następuje na skutek:1) Rezygnacji,2) Końca kadencji, 3.
* Sądy wydają wyroki w imieniu Królestwa Zjednoczonych Niderlandów na podstawie obowiązującego prawa. 4.
* O przydzieleniu sędziów do sprawy decyduje król. 5.
* Przebieg postępowania sądowego określa ustawa. 6.
* Wykaz przestępstw oraz kar określa Kodeks Karny w randze ustawy. 1.
* Odpowiedzialności prawnej podlega ten kto dopuścił się czynu zabronionego prawem w chwili jego popełnienia, świadomie, lub też nieświadomie, lecz w stopniu wystarczającym by uznać jego odpowiednio wymierną szkodliwość społeczną. 2.
* Prawo do obrony ma ten, kto został postawiony w stan oskarżenia. 3.
* Niewinnym jest ten, komu nie udowodniono winy prawomocnym wyrokiem Sądu Królewskiego. 1.
* Król jest najwyższym przedstawicielem Narodu i strażnikiem Konstytucji Królestwa Zjednoczonych Niderlandów. 2.
* Król dba o zachowanie trwałości państwa i ciągłości władzy. 3.
* Król wypełnia obowiązki nałożone na niego przez Konstytucję i przepisy prawa za pomocą dekretów. 4.
* Król ma prawo veta wobec wydawanych aktów prawa. 5.
* Naród może oddalić veto królewskie w referendum większością ⅔ głosów. W przypadku Art. 21. nie ma zastosowania Art. 15., Ust. 4. 6.
* Król ma prawo stosowania łaski i amnestii wobec skazanych. 1.
* Król nie może zostać postawiony w stan oskarżenia. 2.
* Król nie może zostać odwołany. Zapis ten nie koliduje z Art. 23. i Art. 25. Konstytucji. 3.
* Król odpowiada jedynie przed Narodem. 1.
* Opróżnienie tronu następuje wskutek:1) Śmierci monarchy,2) Abdykacji monarchy,3) Stwierdzenia przez Stany Generalne nieaktywności monarchy dłuższej niż dwa miesiące, bez powołania Regenta. 2.
* W przypadku opróżnienia tronu, władzę królewską obejmuje:1) Najstarszy męski lub żeński potomek króla.2) Najstarszy brat lub siostra króla.3) Najstarszy męski lub żeński potomek rodzeństwa króla.4) Najstarsi kuzyni króla lub ich dzieci. 3.
* W przypadku braku dziedzica tronu, nowy król wybierany jest spośród obywateli na drodze plebiscytu, w którym udział może wziąć każdy obywatel. Plebiscyt przeprowadza Regent, wobec którego zastosowanie mają obowiązujące przepisy za wyjątkiem przepisów powoławczych. W przypadku elekcji Regentem z urzędu zostaje w kolejności następowania: włodarz Holandii, włodarz Walonii, włodarz Flamandii, włodarz Luksemburga, Przewodniczący Stanów Generalnych, najstarszy reprezentant Stanów Generalnych. 4.
* W przypadku opróżnienia tronu sukcesor obejmuje władzę królewską natychmiast po opróżnieniu tronu. 1.
* W przypadku planowanej dłuższej nieobecności monarchy powołuje się Regenta Królestwa Zjednoczonych Niderlandów, na drodze dekretu królewskiego. 2.
* Kompetencje, uprawnienia i zadania regenta ustala dekret. 3.
* Regencję wprowadza i zdejmuje dekret królewski. 4.
* W czasie regencji wprowadzenie okresów szczególnych uchwalają Stany Generalne większością ⅘ głosów. 5.
* Regentowi nie przysługuje prawo rozwiązania Stanów Generalnych, wprowadzania okresów szczególnych, prawo veta królewskiego oraz ratyfikowanie lub desygnowanie traktatów i umów międzynarodowych. 6.
* W przypadku niezapowiedzianej nieaktywności króla powyżej jednego miesiąca, Stany Generalne mogą powołać Regenta na mocy uchwały. Powołany tak regent nie blokuje zapisu Art. 25. Konstytucji. 7.
* Stany Generalne mogą powołać na Regenta tylko osobę będąca obywatelem królestwa i posiadającą tytuł szlachecki. W przypadku braku obecności króla przez co najmniej dwa miesiące od dnia ostatniej aktywności, Naród może stwierdzić opróżnienie tronu w referendum większością ⅔ głosów. W przypadku Art. 25. nie ma zastosowania Art. 15., Ust. 1. i 4. Referendum rozpisuje Regent lub, jeśli nie jest powołany, Przewodniczący Stanów Generalnych. 1.
* Siły Zbrojne Królestwa Zjednoczonych Niderlandów służą zapewnieniu bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego państwa, a także realizacji interesów państwowych w czasie wojny oraz walce z terroryzmem w kraju i zagranicą. 2.
* Najwyższym zwierzchnikiem Sił Zbrojnych jest król. 3.
* Działaniem Sił Zbrojnych zarządza Sztab Generalny złożony z generałów. 4.
* Na czele Sztabu Generalnego stoi Marszałek wybierany przez króla. 5.
* Tryb i zasady pracy Sił Zbrojnych określa ustawa. 1.
* Żałoba narodowa jest okresem głębokiego smutku i symbolem solidaryzmu w cierpieniu. 2.
* Żałobę narodową ogłasza król, określając czas jej trwania. 3.
* W przypadku śmierci króla, żałoba narodowa następuje automatycznie i trwa do momentu pogrzebu zmarłego. 1.
* Stan wojenny jest okresem szczególnego zagrożenia wojną. 2.
* Stan wojenny jest ogłaszany i odwoływany przez króla. 3.
* W okresie trwania stanu wojennego uprawnienia organów władzy przechodzą całkowicie na króla i rząd. 1.
* Stan nadzwyczajny jest okresem zagrożenia dla trwałości państwa, spowodowanym zanikiem aktywności. 2.
* Stan nadzwyczajny ogłasza król na czas spadku lub braku aktywności. 3.
* W okresie trwania stanu nadzwyczajnego król przejmuje uprawnienia organów władzy. 1.
* W okresach, gdy król przejmuje uprawnienia organów władzy, ma On prawo do wydawania dekretów z mocą ustawy. 2.
* Po zakończeniu okresu szczególnego, wydane przez króla dekrety z mocą ustawy są poddawane pod głosowanie Stanów Generalnych i w przypadku ich przyjęcia, stają się ustawą, a w przypadku ich nieprzyjęcia, przestają obowiązywać. 1.
* Zmiany konstytucji dokonuje się przez ustawę Stanów Generalnych popartą przez ⅔ obywateli wyrażających swoją wolę w referendum. 2.
* Zmiany konstytucji nie można dokonać w czasie trwania okresów szczególnych. 3.
* Zmiany Rozdziału VI Konstytucji wymagają dodatkowo zgody Króla. Niniejsza konstytucja wchodzi w życie po upływie 3 dni od ogłoszenia. Kategoria:Niderlandy Kategoria:Polityka Niderlandów Kategoria:Polityka Kategoria:Administracja
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)