| abstract
| - right|thumb|250px|Widok ogólny miejsca pamięci right|thumb|250px|Betonowy krzyż right|thumb|250px|Napis na ścianie Miejsce pamięci w Park Kaskada – fragment ściany dawnego budynku wraz z tablicą pamiątkową Tchorka, położony w Parku Kaskada na rogu ul. Kolektorskiej z ul. Trószyńskiego. Okoliczny teren wchodził dawniej w skład parku otaczającego pałac królowej Marysieńki na Marymoncie, w tej okolicy przecięty wąwozem rzeki Rudawki – tutaj w latach 1913-1915 powstała Stacja Doświadczalna Oczyszczania Ścieków, zaprojektowana przez Rafała Gomólińskiego przy istniejącym od lat 80. XIX wieku głównym kolektorze ściekowym miasta. Prace nad budową stacji, przerwane podczas I wojny światowej, wznowiono w 1927 roku. Oficjalny adres instytutu brzmiał Marymoncka 16, prowadzono tutaj badania w zakresie metod oczyszczania ścieków, obok stacji, na kolektorze, znajdował się również akwedukt nad przepływającą w tym miejscu rzeczką Rudawką. W skład kompleksu zabudowań wchodził również jednopiętrowy dom mieszkalny, położony pod drugiej stronie Rudawki, na końcu ul. Korabskiej – tutaj mieszkali między innymi inżynierowie z pobliskiej stacji oczyszczania ścieków, w tym inżynier Henryk Przyłęcki, powojenny profesor Politechniki Warszawskiej, mąż Olgi Przyłęckiej z domu Hupka – Rumunki z pochodzenia, wykształconej, znającej niemiecki, mającej w trakcie II wojny światowej około 40 lat. Podczas powstania warszawskiego jej mąż wraz z synem wyruszyli do walki, ona zaś została opiekować się budynkiem oraz pomagać mieszkańcom Marymontu i Słodowca. Zorganizowała tutaj między innymi punkt sanitarny. Kiedy Niemcy rozpoczęli pacyfikację Marymontu, 14 września 1944 roku do domu trafiły bojówki ukraińskie, które rozstrzelały 40 osób, w tym Olgę Przyłęcką, próbującą wybłagać litość dla pozostałych i dla siebie samej. Dom został spalony i przez to bardzo mocno uszkodzony, a z jego otoczenia przetrwały jedynie dwa większe skupiska drzew – ruiny budynku po wojnie rozebrano, pozostawiając jedynie fragment ściany z tablicą pamiątkową Tchorką, krzyżem z 1983 roku oraz umieszczonym obok napisem: W miejscu tym została przez niemców rozstrzelana, gdy błagała o litość pozostałych w schronie, Olga Przyłęcka, „bo to była Polka”. Znajdująca się obok stacja również została zniszczona podczas II wojny światowej, aczkolwiek jeden z budynków zachował się do dzisiaj (najpewniej mocno przebudowany) na terenie istniejącego tutaj współcześnie Instytutu Ochrony Środowiska (Kolektorska 4), założonego w tym miejscu w latach 50. XX wieku. Miejscem pamięci opiekuje się Szkoła Główna Służby Pożarniczej.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)