| rdfs:comment
| - Beczka pierwiastkowo miała 100 garcy - Reformacja obyczajów polskich, Stanisław Starowolski. —Drelink, miara wina 3o wiader w Austrii, Foder w Gdańsku Ą oxefty 480 garcy, oxeft 120 garcy, beczka 3o, antałek 18. Beczki piwne, wedle kenstytucyi 1565, oznacza w taxie żywności Firley wojewoda krakowski, mają mieć po 72 garcy, półbeczki 36, czwartaczki 18. Sady zwano winne naczynia i kusz do picia miodu. Baryłki do spirytusów znajdowano najlepsze z klepek morwowych. Beclerek był to mały kubek, kusz naczynie do picia, czara, kubek, kuflik, puhar, roitruckan czyli kubek wielki, we środku węższy niz w krajach, (Górnicki), bywały naśladujące zwierza jakiego, orła, pawia, lwa. Nalewano w nie z dzbanów, flachy, flaszy, gąsiorków.
|
| abstract
| - Beczka pierwiastkowo miała 100 garcy - Reformacja obyczajów polskich, Stanisław Starowolski. —Drelink, miara wina 3o wiader w Austrii, Foder w Gdańsku Ą oxefty 480 garcy, oxeft 120 garcy, beczka 3o, antałek 18. Beczki piwne, wedle kenstytucyi 1565, oznacza w taxie żywności Firley wojewoda krakowski, mają mieć po 72 garcy, półbeczki 36, czwartaczki 18. Sady zwano winne naczynia i kusz do picia miodu. Baryłki do spirytusów znajdowano najlepsze z klepek morwowych. Beclerek był to mały kubek, kusz naczynie do picia, czara, kubek, kuflik, puhar, roitruckan czyli kubek wielki, we środku węższy niz w krajach, (Górnicki), bywały naśladujące zwierza jakiego, orła, pawia, lwa. Nalewano w nie z dzbanów, flachy, flaszy, gąsiorków. Późniejszym dopiero wynalazkiem: butelki, karafinki, kielichy, kieliszki, kolejne czyli wiwatowe kielichy, różnej wielkości z napisami i godłami. Hewer, lewar, narzędzie do ciągnienia wina z kufy, smok, smoczek do staczania, zwany i czopem, gdy był drewniany; grajcarek, wyrwicz, korkociąg do wydobywania korków z butelek. Był czas, kiedy bez takiego zachodu, szablami wierzchy butelek wraz z korkiem odcinano. Przepisy bywały następujące; skład małmazjowy nie gdzie indziej miał byc jak we Lwowie V. L. 3. s. 10 r. 1611. Taxa 1524 r. w tomie Ą pam: Niemcewicza naznacza cenę wina sermeńskiego kwarta groszy i£, węgierskiego pospolitego grosz 1, małniazyi greckiej gr 2, włoskiego i muszkateli 3. — Firlej w 1573 przepisał: wina węgierskie stare po 3 grosze kwartę przedawać, kto bez taxy wino przedaje 14 grzywien kary. Wina wę*gierskiego z morawskiem pospołu nie spuszczać do piwnicy, aby ich nie mieszano; kto handluje jednem., niech się nie chwyta drugiego. Na wino morawskie wieniec słomiany osobny, według starodawnego zwyczaju, na lindeburskie czyli sautojerskie przez wieniec zielony, słomiany krzyż.. W pamiętnikach Duodo posła weneckiego 1592 r. czytamy; "wina oxeft w Polszcze kosztuje 200 skudów, z Węgier, Austryi i Friolu prowadzą lądem, z Kaodyi i innych miejsc: jedne przez Gdańsk pławią, drugie przez Carogród Dunajem". - Winiarze wina iptymując, białkując, siarkując, na lagry muszkatołowe, małmazyowe, bastertowe i innych dobrych win lejąc, psują je, powiada Syreniusz. Konstytucja 1620 r. V. L. 3 str. 371 cenę węgierskiego i reńskiego wina oznacza gr. 7 1/2, francuzkiego 6. Reformacja obyczajów polskich Stanisława Starowolskiego tak mówi: "czworoletnie wino płacono na rynku beczkę 100 garcową l0 złt., gdy mniejsza była, urząd kazał ją rozsiekać Węgrzynowi na wozie, teraz i 60 garcy nie trzyma, na pół zlurą, a płacimy po 15o, 300, 400» 600 złt. i więcej. Nasi ojcowie po córkach takich posagów niedawali". Węgrzyn powinien był stać trzy dni na rynku, do piwnicy nie zstawiając, my o 30 i 60 mil w głąb Węgier teraz jeździemy, pod imieniem panów cła nie płacąc do skarbu. Teraz mieszczanin pod tytułem Węgrzyna, gdy trzy dni wino na wozach zatrzyma na rynku, tak drogo je ceni, źe nikt nie kupi, a gdy wstawi do piwnicy, że w 1000 kuf albo 2000 wina morawskiego przez rok do Krakowa wnijdzie, to go na lekarstwo kwarty jednej nie dostanie: wszystko się za tydzień w Tokaj obróci, jako i Sek w Petercyment, wino francuzkie w reńskie i piwo hamburskie w małmazyę; a my to wszystko wypijemy, i co jeno kopy mieć możemy, to wszystko za granicę wyślemy, miodem, piwem i gorzałką domową niekontenując się. — W 1670 wina garniec był od 3 do 8 złt. Łukasz Gołębiowski "Domy i dwory", 1830 Kategoria:Przedmioty i urządzenia Kategoria:Napoje wyskokowe Kategoria:Kuchnia polska Kategoria:Obyczaje polskie
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)