abstract
| - Wychodźtwo polskie w Brazylii znajduje się pod każdym względem w warunkach najpomyślniejszych i dla tego zasługuje na szczególnie baczną uwagę. Chłop nasz przenosi się bowiem w stosunki klimatyczno-geograficzne prawie takie same, ma możność zastosowania swych umiejętności w sposób korzystny i wreszcie nie wynaradawia się, bo otoczenie obce i nie zmierza do tego i nie posiada na to sił. To też niedawno trwa emigracja polska do Brazylii, a już wytworzyła tam potężny zaród nowego społeczeństwa. które przy odpowiedniej pomocy z zewnątrz i wzroście zasobów intelektualnych wewnątrz może się pomyślnie i trwale rozwinąć. Sporo osób przyszło do przekonania, że warto się emigracją brazylijską szczerze zainteresować, i wskutek tego niezłe już mamy o niej wiadomości. Ale jednej z najważniejszych kwestii przedwstępnych, mianowicie liczby mieszkańców polskich w Brazylii, nie rozstrzygnięto dotąd dokładnie. Trzeba przyznać, że próby jednostek były i będą zawsze mniej więcej niefortunne, bo spis ludności przekracza granice ich możności. A tymczasem statystyka państwowa w Brazylii jest równie niedokładna, jak w wielu krajach europejskich, i równie tendencyjna. Może najsumienniejsze były pod tym względem badania p. Leona Bieleckiego . Według niego, mieszkało przed 2 laty w Paranie 30 do 35 tysięcy Polaków. Cyfra ta uległa później poprawce: mianowicie tenże p. Bielecki i p. Kazimierz Warchałowski sprawdzali powtórnie powyższe liczby i uznali, że bardzo ostrożnie licząc, można je podnieść do 50.000 (w Paranie). Oprócz tego jest w stanie S-ta Catharina około 5.000 Polaków i w stanie Rio Grande do Sul, według p. Zdanowskiego, księgarza z Porto-Allegre , około 15.000. Nadto rozproszonych po Brazylii wypadnie pewnie co najmniej 5.000. Ogółem więc, według wymienionych wyżej podróżników, w Brazylii jest około 75.000 Polaków. Według Siemiradzkiego („Polacy za morzem“, str. 13) jest nas w Paranie 60.000, w Rio Grandę do Sul („Szlakiem wychodźców" t. II. str. 22) 30.000. w St. Catharina 5.000, razem 95.000. Są to dane urzędowe, ale niepewne. Oprócz tego jest jeszcze około 10.000 Polaków w Argentynie (5.000) w Missiones i 5 tys. w innych stanach) i z 5 tysięcy w innych państwach Ameryki Południowej, szczególnie w Chile, Peru, Ekwadorze, Boliwii i Wenezueli. Razem więc według pp. Bieleckiego i Warchałowskiego, jest w Ameryce Południowej........95.000 Polaków a według Siemiradzkiego........115.000 Zastosowawszy tu krakowski targ, możemy przyjąć, że w Ameryce Południowej jest 105.000 Polaków. Kategoria:Słownik Kategoria:Geografia
|