| abstract
| - Raki - tak nazywano dawniej wiersze, które wspak czytane mają sens odmienny, zwykle ubliżający. Były one ulubioną formą paszkwili, krążących po kraju na niemiłe narodowi osoby i wpisywanych zwykle w pamiętniki domowe XVI i XVII wieku, zwane pospolicie Silva rerum czyli "lasem rzeczy". Raki na serce królowej Marii Ludwiki zaczynały się od wiersza: Wiersz powyższy wspak czytany brzmi: Folgujmy paniom nie sobie, ma rada, Miłujmy wiernie, nie jest w nich przesada, Godności trzeba, nie za nic tu cnota, Miłości pragną, nie pragną tu złota. Miłują z serca, nie patrzają zdrady, Pilnują prawdy, nie kłamają rady. Wiarę uprzejmą, nie dar sobie ważą, W miarę nie nazbyt ciągnąć rzemień każą. Wiecznie wam służę, nie służę na chwilę, Bezpiecznie wierzcie, nie rad ja omylę. Wiersz ten czytany wspak będzie brzmiał: Rada ma: sobie, nie paniom folgujmy, Przesada w nich jest, niewiernie miłujmy, Cnota tu za nic, nie trzeba godności, Złota tu pragną, nie pragną miłości. Zdrady patrzają, nie z serca miłują, Rade kłamają, nieprawdy pilnują i t. d. Gdy wiersze podobne przestano pisywać, ogół zapomniał znaczenia ich nazwy. Łamano więc sobie głowę, dlaczego Kochanowski tak zatytułował wiersz powyższy. Dopiero Mikołaj Malinowski w Wilnie wyjaśnił znaczenie nazwy pochodzącej od wstecznego ruchu raka. Kategoria:Język polski Kategoria:Poezja Kategoria:Słownik Kategoria:Polskie encyklopedie Kategoria:Stare encyklopedie
|