| abstract
| - right|thumb|250px|Iwan Paskiewicz Iwan Fiodorowicz Paskiewicz (ur. 19 maja 1782 w Połtawie, Rosja; zm. 1 lutego 1856 w Warszawie) – rosyjski generał, namiestnik Królestwa Polskiego w latach 1832-1856, hrabia erywański, książę warszawski. Od najmłodszych lat szykowany był przez rodzinę do służby wojskowej, w 1800 roku ukończył Szkołę Paziów i został mianowany porucznikiem armii Imperium Rosyjskiego oraz adiutantem cesarza Rosji Pawła I. Walczył przeciwko Imperium Ottomańskiemu oraz Napoleonowi Bonapartemu, w 1811 roku został generałem-majorem, a w 1813 roku generałem-lejtnantem. Brał udział w zdobyciu Paryża. W latach 1817-1819 służył u boku Wielkiego Księcia Mikołaja Pawłowicza, a potem dowodził dywizją piechoty, w której służył przyszły car Mikołaj I, dzięki czemu jego kariera wojskowa znacznie przyspieszyła. W latach 1820-1825 był ambasadorem w Rzymie, Neapolu i Monachium, a od 1826 roku był dowódcą wojsk na Kaukazie, podczas wojny z Persją w latach 1826-1828 zajął Erywań i Nachiczewań, skierował też wojska na Teheran, zmuszając Persję do zawarcia pokoju. Dzięki sukcesom wojennym uzyskał dziedziczny tytuł hrabiego erywańskiego, który dopisywał sobie zazwyczaj do nazwiska, podpisując się oficjalnie: Iwan Paskiewicz-Erywański. Następnie w latach 1828-1829 był jednym z dowódców w wojnie rosyjsko-tureckiej, gdzie odznaczył się w walkach pod Braiłowem i Silistrą. [[Plik:Pomnik Poniatowskiego 1922.jpg|right|thumb|250px|Pomnik J. Poniatowskiego w rezydencji Paskiewicza w Homlu]] Jako naczelny wódz wojsk Imperium Rosyjskiego dowodził w kampanii przeciwko Polsce w latach 1830-1831, obejmując dowództwo po śmierci Iwana Dybicza. Jego wojska zajęły 8 września 1831 roku Warszawę, dzięki czemu udało mu się obalić powstanie listopadowe. W nagrodę za udaną kampanię oraz lojalność otrzymał szereg odznaczeń państwowych, mianowany został księciem warszawskim i Namiestnikiem Królestwa Polskiego, otrzymał także królewszczyznę Homel w guberni mohylewskiej. Wybudował sobie tam rozległy pałac, w którym umieścił sprowadzony z Warszawy pomnik Józefa Poniatowskiego – początkowo chciano go przetopić na kule, jednak Paskiewicz wyprosił o cara pomnik jako podarunek dla swojej rezydencji. Jedną z ważniejszych decyzji Paskiewicza w Warszawie było rozpoczęcie budowy na Żoliborzu Cytadeli Aleksandryjskiej, wypełniając tym samym wolę cara Mikołaja I. Zlecił przygotowanie projektu Zamku Cesarskiego w Łazienkach Królewskich oraz uświetniał otwarcia ważnych obiektów, między innymi Dworca Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej. Sam jednak urzędował w przekształconym na koszary Zamku Królewskim, choć jego kancelaria mieściła się w pobliskim pałacu pod Blachą. Znany był jako człowiek humorzasty i wybuchowy, a ukoić mógł go jedynie jego służący Wasyl, przygotowujący mu herbatę. Za jego rządów, zwanych popularnie "nocą paskiewiczowską", zredukowano Królestwo Polskie do roli jednej z rosyjskich guberni, wielu patriotów zesłano na Syberię, wprowadzono także rozległą cenzurę, obejmującą także podręczniki do muzyki i chemii, gdyż można było w nich przemycić tajne informacje albo szyfry szpiegowskie! W międzyczasie tłumił także powstanie węgierskie w 1849 roku oraz dowodził armią w wojnie krymskiej w latach 1853-1856. W latach 1870-1917 przed pałacem Namiestnikowskim znajdował się pomnik Iwana Paskiewicza, ponadto jego imię upamiętniała także ulica Erywańska (dziś Kredytowa) oraz Wrota Iwanowskie Cytadeli Warszawskiej (dziś Brama Straceń).
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)