| abstract
| - Arseniusz Romanowicz (ur. 30 sierpnia 1910 w Hrubieszowie, zm. 9 lutego 2008 w Warszawie) – polski architekt, znany przede wszystkim jako twórca budynków stacji kolei średnicowej i dworca Centralnego w Warszawie. Studia ukończył w 1936 roku na Wydziale Architektury Politechnice Warszawskiej. Tematem obronionego projektu dyplomowego wykonanego pod kierunkiem profesora Aleksandra Bojemskiego był Zakład Kąpielowy dla miasta Warszawy nad Wisłą. W okresie pracy nad dyplomem terminował w pracowni Barbary i Stanisława Brukalskich. Po dyplomie otrzymał propozycję zostania architektem miejskim rodzinnego Hrubieszowa, ale propozycji nie przyjął. Startował w różnych konkursach. Jeszcze jako student w 1935 roku otrzymał wyróżnienie w konkursie na projekt meczetu w Warszawie. W 1937 wyróżniono jego projekt Yacht Clubu w Gdyni. W roku 1938 opracował przyjęty projekt pawilonu polskiego na Wystawę Światową w Nowym Jorku. W tym samym roku zwyciężył w konkursie na projekt restauracji na Gubałówce (wraz z Piotrem Szymaniakiem i Jackiem Szweminem) W latach 1938-1939 pracował w Biurze Budowlanym Dworca Głównego. W czasie okupacji zatrudniony był w niemieckiej Ostbahndirekzion, gdzie zajmował się adaptacją i wykańczaniem spalonego w 1939 roku Dworca Głównego. Walczył w powstaniu warszawskim. Po powstaniu, jak wielu musiał opuścić Warszawę. Powróciwszy do stolicy został zatrudniony w Warszawskiej Dyrekcji Odbudowy. Już w 1946 roku jego myśli oscylowały wokół dworca w Warszawie. Ówczesne władze nie chciały odbudowywać zniszczonego doszczętnie w czasie powstania dworca Głównego. Rozpisały w związku z tym konkurs na zupełnie nowy dworzec Centralny. Romanowicz wraz z Piotrem Szymaniakiem uzyskali w tym konkursie pierwszą nagrodę. Projekt jednak nie został wdrożony. W latach 1947-1949 realizuje ośrodek wioślarski YMCA Polska przy Wale Miedzeszyńskim (z Piotrem Szymaniakiem). Od 1951 roku pracuje w Centralnym Biurze Studiów i Projektów Budownictwa Kolejowego. Tutaj opracowuje kolejne koncepcje centralnego dworca stolicy, z których dopiero ósma doczekała się realizacji (w 1975 roku). W tym czasie projektuje budynki stacji kolejowych na linii średnicowej w Warszawie. Dzisiaj obiekty te, posiadające architekturę opartą na wykorzystaniu możliwości betonowych konstrukcji łupinowych, przez młodych współczesnych architektów uznawane są za "kultowe". Perły na szynach, kwiaty w siermiężnej architekturze PRL-u – to tylko nieliczne określenia tych konstrukcji. W latach 1960-1963 współpracował przy wystroju plastycznym Dworca Śródmieście słynącego wtedy z kolorowej mozaiki iluminowanej ukrytymi źródłami światła. W roku 1964 projektuje, oddany do użytku w 1969 roku, dworzec Warszawa Wschodnia. W 1972 przychodzi czas na dzieło życia - rozpoczynają sie prace przy budowie dworca Centralnego. Inwestycja ta była jedną ze sztandarowych budów socjalistycznej władzy (ówczesny premier Piotr Jaroszewicz zapewniał, że pieniędzy starczy na wszystko), więc jak wspomina sam architekt, przeżył coś o czym marzy każdy artysta: "mogłem zrealizować każdy swój zamysł". Związki Arseniusza Romanowicza z dworcem Centralnym nie zakończyły się po jego oddaniu do użytku. Po 1989 roku opracował projekt porządkujący układ lokali handlowo-usługowych, które w dobie gospodarki rynkowej wkroczyły w przestrzeń dworca. Do końca życia mieszkał w budynku przy ul. Asfaltowej, przy odbudowie którego (1947) współpracował. Zmarł 9 lutego 2008 roku. Pochowany został 18 lutego w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim, kwatera 280, rząd 1, grób 25. W 2013 roku pojawiła się propozycja, aby jego imię nadać jednemu z placyków przy wejściu na stację Warszawa Powiśle. Jak twierdzą jego synowie był wytrawnym podróżnikiem po Europie, Ameryce Południowej i Dalekim Wschodzie, a jedna z dziennikarek po rozmowie z nim określiła go jako pogodnego starszego pana z dużym poczuciem humoru i przedwojenną klasą.
- Arseniusz Romanowicz (ur. 30 sierpnia 1910 w Hrubieszowie zm. 9 lutego 2008 w Warszawie) - polski architekt. Dyplom Politechniki Warszawskiej w 1936 roku. Praktykę odbywał w pracowni Stanisława Brukalskiego i Barbary Brukalskiej. W latach 1938-1939 pracował w Biurze Budowlanym Dworca Głównego budowanego wg koncepcji Czesława Przybylskiego z 1932 r. Podczas II wojny światowej pracował przy remoncie spalonego w 1939 roku Dworca Głównego w Warszawie. Od 1951 pracował razem z arch. Piotrem Szymaniakiem w Centralnym Biurze Studiów i Projektów Budownictwa Kolejowego.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)