| abstract
| - Ulica Marcina Kasprzaka (dawniej Dworska) – przelotowa ulica położona na Woli, która biegnie od ul. Karolkowej do ul. Wolskiej. Patronem ulicy jest Marcin Kasprzak, działacz ruchu robotniczego. right|thumb|250px|Tramwaje na ul. Kasprzaka [[Plik:Kasprzaka (autobus 105).JPG|right|thumb|250px|Autobus linii 105 na ul. Kasprzaka]] [[Plik:Kasprzaka (rzeźba).JPG|right|thumb|250px|Rzeźby na Kasprzaka]] Jeszcze w XVIII wieku okoliczne tereny zajmowały ogrody Karola Schulza, gdzie podczas powstania listopadowego znajdowały się dwa szańce obronne – reduta nr 21 i reduta nr 22. Ulica Dworska (por. Dworska) została wytyczona pod koniec XIX wieku jako droga biegnąca z terenów d. ogrodów Schulza obok dworu na Czystem w kierunku współczesnej ul. Ordona, zapewne w powiązaniu z budową obok Nowej Gazowni Miejskiej (1888) i następnie Szpitala Starozakonnych (1902), na początku XX wieku została połączona z ul. Karolkową. W 1913 roku dotarły tutaj tramwaje, które wzdłuż ul. Skierniewickiej docierały na pętlę Dworska, a następnie od 1938 roku nowym odcinkiem do ul. Brylowskiej i pętli Czyste. Ulica nie posiadała gęstej, zwartej zabudowy. W 1939 roku ulica rozpoczynała swój bieg od skrzyżowania z ul. Karolkową, po czym biegła na zachód krzyżując się kolejno z ulicami planowana Kozienicką, Laskową, planowaną Młynarską, planowaną Kraszewskiego, Skierniewicką, Brylowską, Płocką, Krzyżanowskiego, planowaną Kochanowskiego, planowaną Klonowicza, Bema i Grabowską, po czym kończyła się u zbiegu z Ordona i Prądzyńskiego. W planach było jej przedłużenie na zachód, do ul. Wolskiej, oraz na wschód, przez Przyokopową do ul. Kolejowej. Zabudowa uległa częściowemu zniszczeniu podczas II wojny światowej, w dobrym stanie przetrwały jednak istotne zabudowania Gazowni oraz Fabryki Maszyn "Gerlach i Pulst". Dnia 29 września 1950 roku ulicy nadano nazwę Marcina Kasprzaka (w nawiązaniu do faktu, że przy ul. Dworskiej 6 w 1904 roku aresztowano Marcina Kasprzaka), a wzdłuż ulicy powstał szereg nowych zakładów przemysłowych (niekiedy w oparciu o przedwojenne), takich jak Zakłady Radiowe im. M. Kasprzaka czy Fabryka Wyrobów Precyzyjnych "VIS", a także osiedle Kasprzaka w rejonie ul. Szarych Szeregów. Nadal kursowały tramwaje, ale tylko do pętli Kasprzaka (d. Dworska). Sytuacja uległa zmianie w latach 1963-1964, kiedy to ulica została znacznie przebudowana i rozbudowana, w ramach prac powstało też całkowicie nowe torowisko tramwajowe na odcinku od ul. Prostej do al. Rewolucji Październikowej. W latach 60. XX wieku w rejonie ul. Ordona powstało osiedle Wola III, a w latach 70. XX wieku w rejonie ul. Skierniewickiej wybudowano osiedle Skierniewicka. W 1968 roku wzdłuż ulicy ustawiono zespół metalowych rzeźb, będących wspólnym wynikiem prac podczas I Biennale Rzeźby w Metalu. W 1975 roku otwarto wielopoziomowe skrzyżowanie z ul. Wolską i ul. Redutową. W 1990 roku, w związku z przebudową al. Prymasa Tysiąclecia i budową wiaduktów na skrzyżowaniu z ul. Kasprzaka, wyłączono ruch tramwajów na zachód od ul. Skierniewickiej, torowiska jednak częściowo się zachowały. Zlikwidowano też większość zakładów przemysłowych, a ich miejsce zaczęły zajmować współczesne biurowce. W przyszłości w planach jest odbudowa linii tramwajowej na odcinku od ul. Skierniewickiej do al. Prymasa Tysiąclecia (wariant 1), ul. Ordona (wariant 2) i dalej do ul. Wolskiej lub prosto do ul. Redutowej (wariant 3) – w 2013 roku projekt ten, wraz z kilkudziesięcioma innymi, przekazano specjalistom do zbadania zasadności budowy linii, w specjalnym raporcie umieścili oni ten projekt wśród najbardziej zasadnych tras. W 2014 roku Tramwaje Warszawskie rozpoczęły opracowywanie koncepcji trasy, ostateczny wariant zostanie wybrany w 2015 roku w konsultacjach społecznych. Nowa trasa zostanie zrealizowana najpewniej w 2018 roku. Ulica rozpoczyna swój bieg na skrzyżowaniu z ul. Prostą i ul. Karolkową, po czym kieruje się na zachód krzyżując się kolejno z ulicami Korczaka, Zegadłowicza, Skierniewicką, Brylowską, Płocką, Krzyżanowskiego, Bema, al. Prymasa Tysiąclecia (jako rondo Tybetu), Grabowską i Ordona, by zakończyć się w węźle z ul. Wolską. Ponadto na odcinku od al. Prymasa Tysiąclecia do ul. Karolkowej wzdłuż ulicy biegnie ścieżka rowerowa. [[Plik:Kasprzaka, Karolkowa (tablica pamiątkowa).JPG|right|thumb|250px|Kamień upamiętniający M. Kasprzaka w miejscu, gdzie stał dom, w którym go aresztowano]] Przy ul. Kasprzaka znajdują się współcześnie następujące obiekty:
* róg ul. Karolkowej – Kamień upamiętniający M. Kasprzaka
* ul. Kasprzaka 1/3 – Gimnazjum nr 46 im. Szarych Szeregów
* ul. Kasprzaka 2/8 – Biurowiec Kredyt Banku
* ul. Kasprzaka 10/16 – Gmach Centrali Banku Gospodarstwa Krajowego
* ul. Kasprzaka 17 – Szpital Wolski (d. Szpital Starozakonnych)
* ul. Kasprzaka 17a – Instytut Matki i Dziecka
* ul. Kasprzaka 18/20 – Zabudowania d. Zakładów Radiowych im. M. Kasprzaka, obok znajduje się pomnik Marcina Kasprzaka
* ul. Kasprzaka 19/21 – Zespół Szkół nr 36 im. Marcina Kasprzaka, w jej skład wchodzą: CVII Liceum Ogólnokształcące, V Liceum Profilowane, Technikum Ekonomiczne Nr 1, Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 57 oraz Szkoła Policealna Nr 30
* ul. Kasprzaka 22 – Teatr Na Woli (połączony z Teatrem Dramatycznym)
* ul. Kasprzaka 23a – Kamienica przedwojenna
* ul. Kasprzaka 25 – Gazownia, w niej Muzeum Gazownictwa
* róg ul. Bema – Pomnik Ludwika Waryńskiego
* ul. Kasprzaka 29/31 – Osiedla Bliska Wola (w budowie) oraz Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna
* ul. Kasprzaka 44/52 – Instytut Chemii Organicznej PAN i Instytut Chemii Fizycznej PAN [[Plik:Pomnik Marcina Kasprzaka.jpg|right|thumb|250px|Pomnik Marcina Kasprzaka]] Spośród nieistniejących obiektów należy wymienić zabudowania d. fabryki maszyn "Gerlach i Pulst" (potem fabryka wyrobów precyzyjnych VIS) (nr 29), gdzie obok znajdował się pomnik Karola Świerczewskiego (w planach jest jego przywrócenie). Przed tym budynkiem nagrana została jedna ze scen filmu Nie lubię poniedziałku, kiedy to przed budynkiem Maszynohurtu taksówkarz próbował nakryć pasażera, który rzekomo go oszukał. Na rogu al. Prymasa Tysiąclecia znajduje się także przystanek kolejowy Warszawa Kasprzaka, a wzdłuż ulicy zachowało się także 12 metalowych rzeźb z 1968 roku. Ponadto u zbiegu z ul. Wolską znajduje się skwer Zygmunta Kuźmierskiego-Pacaka. Imię Marcina Kasprzaka nosiła dawniej także ul. Doroty Kłuszyńskiej w Rembertowie oraz ul. Świerszcza we Włochach.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)