| rdfs:comment
| - Teatr Polski - Jest to teatr we Wrocławiu, który składa się z trzech scenthumb|Główna siedziba Teatru Polskiego we Wrocławiu
- O budowie Teatru Polskiego w Poznaniu można buło myśleć dopiero po uchyleniu 26 czerwca 1869 ustawy wymagającej zgody władz na przedstawienia w językach obcych (innych niż urzędowy niemiecki) .I wtedy już 1 grudnia 1969 roku konstytuuje się Komitet Teatralny, który przekształca się w Spółkę Akcyjną pod nazwą „Teatr Polski w Ogrodzie Potockiego”, wcześniej w grudniu 1870 roku Bolesław Potocki z Będlewa ofiarował na rzecz powstającej Spółki swój ogród przy ulicy Libelta. Pierwotnym zamiarem było budowa teatru w tym ogrodzie, jednak aby uniknąć charakteru teatru ogródkowego podjęto starania o nabycie działki w centrum miasta. Ogród Potockiego sprzedano a pieniądze przeznaczono na zakup parceli pod budowę teatru. W grudnia 1871 r. Spółka kupiła posiadłość przy ulicy Berlińskiej (dziś 27 Grudni
- Kategoria:Zabytki [[Plik:Teatr Polski (Czesław Przybylski, tablica).JPG|right|thumb|250px|Tablica upamiętniająca Czesława Przybylskiego]] [[Plik:Karasia (nr 2, tablica).JPG|right|thumb|250px|Tablica upamiętniająca Maurycego Spokornego]] Teatr Polski – teatr znajdujący się w Śródmieściu, przy ulicy Kazimierza Karasia 2. Dyrektorem teatru jest Marek Szyjko. Na gmachu umieszczone są tablice upamiętniające projektanta budowli: Czesława Przybylskiego (wmurowaną 29 stycznia 1938 roku), Maurycego Spokornego (wmurowaną 10 stycznia 2010 roku), oraz jednego z inicjatorów, hrabiego Tomasza Potockiego.
|
| abstract
| - Kategoria:Zabytki [[Plik:Teatr Polski (Czesław Przybylski, tablica).JPG|right|thumb|250px|Tablica upamiętniająca Czesława Przybylskiego]] [[Plik:Karasia (nr 2, tablica).JPG|right|thumb|250px|Tablica upamiętniająca Maurycego Spokornego]] Teatr Polski – teatr znajdujący się w Śródmieściu, przy ulicy Kazimierza Karasia 2. Dyrektorem teatru jest Marek Szyjko. Inicjatywa założenia nowego teatru dramatycznego wyszła od Arnolda Szyfmana oraz hrabiego Tomasza Potockiego, którzy zatrudnili Czesława Przybylskiego do wykonania projektu gmachu oraz w 1911 roku zakupili plac pod budowę przy wytyczonej w tym samym roku ulicy bez nazwy. Pierwsze prace rozpoczęto w lutym 1912 roku, a kamień węgielny poświęcono 10 kwietnia 1912 roku. Budowa została ukończona w 1913 roku, a budynek uzyskał wygląd wczesnomodernistyczny z ornamentyką fasady utrzymaną w duchu baroku i klasycyzmu. Dekoracje rzeźbiarskie wykonał Zygmunt Otto, dekoracje malarskie Edward Trojanowski, a projekt sceny obrotowej przygotował Rudolf Dworski. Teatr otwarto 29 stycznia 1913 roku, zaś pierwszym odegranym przedstawieniem był Irydion Zygmunta Krasińskiego. Teatr był teatrem prywatnym Arnolda Szyfmana, w pierwszych latach publiczność nazywała Teatr Polski warszawską Comedie-Francaise. Analogie pomiędzy tymi scenami dawało się zauważyć jeszcze wiele lat później, analogicznie do francuskiego "domu Moliera" Teatr Polski okrzyknięto swego czasu "domem Fredry". Od 1 października 1933 roku teatr był przedsiębiorstwem państwowym pod nazwą Towarzystwo Krzewienia Kultury Teatralnej, którego dyrektorem był Arnold Szyfman. W 1939 roku dużą popularnością cieszyło się przedstawienie Genewa George’a Bernarda Shawa, w której aktor Józef Węgrzyn parodiował Adolfa Hitlera, a w skład teatralnej trupy wchodzili także Maria Przybyłko-Potocka, Irena Solska, Juliusz Osterwa, Stefan Jaracz, Kazimierz Junosza-Stępowski, Maria Dulęba, Jerzy Leszczyński, Nina Andrycz, Elżbieta Barszczewska czy Aleksander Zelwerowicz. Podczas niemieckiej okupacji znajdował się tutaj Theater der Stadt Warschau, dostępny jedynie dla Niemców, a później znajdował się tutaj bojkotowany Teatr Miasta Warszawy dla Polaków. Budynek nie został zniszczony i był jedynym dużym niezniszczonym warszawskim teatrem, stał się własnością państwa i wznowił działalność 17 stycznia 1946 roku sztuką Lilla Weneda Juliusza Słowackiego. Wewnątrz zachowała się widownia na tysiąc osób oraz autentyczna scena obrotowa z 1913 roku, pierwsza w Polsce. Jego dyrektorem nadal był Arnold Szyfman, po nim w 1949 roku dyrektorem był Stefan Martyka, od 1950 roku Bronisław Dąbrowski, a od 1955 roku ponownie Arnold Szyfman. Wówczas w zespole teatru znalazły się takie osoby jak Aleksander Żabczyński, Tadeusz Fijewski, Władysław Hańcza, Czesław Wołłejko czy Stanisław Jasiukiewicz. Leon Schiller odszedł z posady w 1957 roku, a po nim teatrowi dyrektorowali Witold Balicki, Jerzy Jasieński, Jerzy Kreczman czy Kazimierz Dejmek. Od 1999 do 2010 roku dyrektorem teatru był Jarosław Kilian, a w 2011 roku zostanie nim Andrzej Seweryn. W latach 2010-2012 budynek teatru został gruntownie wyremontowany. Na gmachu umieszczone są tablice upamiętniające projektanta budowli: Czesława Przybylskiego (wmurowaną 29 stycznia 1938 roku), Maurycego Spokornego (wmurowaną 10 stycznia 2010 roku), oraz jednego z inicjatorów, hrabiego Tomasza Potockiego.
- Teatr Polski - Jest to teatr we Wrocławiu, który składa się z trzech scenthumb|Główna siedziba Teatru Polskiego we Wrocławiu
- O budowie Teatru Polskiego w Poznaniu można buło myśleć dopiero po uchyleniu 26 czerwca 1869 ustawy wymagającej zgody władz na przedstawienia w językach obcych (innych niż urzędowy niemiecki) .I wtedy już 1 grudnia 1969 roku konstytuuje się Komitet Teatralny, który przekształca się w Spółkę Akcyjną pod nazwą „Teatr Polski w Ogrodzie Potockiego”, wcześniej w grudniu 1870 roku Bolesław Potocki z Będlewa ofiarował na rzecz powstającej Spółki swój ogród przy ulicy Libelta. Pierwotnym zamiarem było budowa teatru w tym ogrodzie, jednak aby uniknąć charakteru teatru ogródkowego podjęto starania o nabycie działki w centrum miasta. Ogród Potockiego sprzedano a pieniądze przeznaczono na zakup parceli pod budowę teatru. W grudnia 1871 r. Spółka kupiła posiadłość przy ulicy Berlińskiej (dziś 27 Grudnia) o powierzchni 2 tys. m2, od Stanisława Hebanowskiego. Stanisław Hebanowski bezinteresownie zaprojektował budynek teatru. Projekt Hebanowskiego zatwierdzono i można było budować. I budowano Teatr Polski w Poznaniu przeciw procesowi niemczenia, w chwili ostrej walki z pruskimi władzami, gdy wycofywano ze szkół język polski, aresztowano społeczników i działaczy, księży (m. in. arcybiskupa Ledóchowskiego), gdy przesiedlano nauczycieli do Rzeszy, gdy wprowadzano ostre, „kagańcowe” prawo prasowe. Budowano go dzięki zaangażowaniu społeczeństwa zbierając na budowę pieniądze poprzez komitety, towarzystwa, komisje i to nie tylko w Wielkopolsce ale i w Galicji i na Pomorzu. Zbiórki poprzez datki w różnej postaci, również poprzez tzw. trzymarkówki zbierane w klimacie zabawy, anegdot, wierszyków, organizowano na ten cel bale, zabawy, przedstawienia amatorskie.Stworzono teatr przy pomocy działań politycznych, patriotycznych, socjotechnicznych, którym nadano symboliczne znaczenie, z wykorzystaniem wielkopolskiej organizacji, umiejętnego wykorzystania praw ekonomicznych, organicznikowskiej pasji i symboliki romantycznych koncepcji sztukiNapis na frontonie – „Naród sobie” (który na żądanie władz pruskich pierwotnie umieszczono na elewacji od strony dziedzińca) - jest (jak widać) adekwatny do sytuacji, w jakiej powstał teatr i do sposobu jego wzniesienia, teatr był symbolem polskości. 25 września 1875 roku uroczysta inauguracja stałej sceny spektaklem. Od 1925 roku obowiązuje skrócona nazwa - Teatr Polski w Poznaniu.
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)