Pozytywizm w Europie rozpoczął się ok. roku 1850 – wtedy to Gustaw Coubert zaprezentował wystawę „realizm” i odtąd, to hasło stało się metodą twórczą. Lata 1880 to dominacja naturalizmu; Są to daty umowne: z pozytywizmem (zwanym też realizmem) w Europie mamy do czynienia od polowy XIX w. (rok 1850) do lat 80. (kiedy to literaturę zdominował nurt zwany naturalizmem). Badacze przyjęli powyższy podział ze względu na nasilenie się w połowie wieku nowych tendencji filozoficznych, ogłoszenie programu młodych twórców (m.in. Flauberta) - fakt, że od roku 1850 realizm stał się hasłem programowym i metodą twórczą. Oczywiście, te daty nie są ścisłe -w latach 30. XIX stulecia (a zatem w dobie romantyzmu) tworzyli wielkie powieści realistyczne Stendhal i Balzak. Był to jeszcze romantyzm, a realiści już