. "Alfred I Wielki (849-899) - syn Aethelwulfa, sz\u00F3sty kr\u00F3l Wessexu. Jeden z najwybitniejszych kr\u00F3l\u00F3w wczesnej historii Anglii. Panowa\u0142 od 871, po swoim bracie, Aethelredzie I, kt\u00F3ry zgin\u0105\u0142 z r\u0105k Du\u0144czyk\u00F3w, w ci\u0119\u017Ckich bardzo warunkach: Du\u0144czycy pustoszyli kraj, rolnictwo by\u0142o w upadku. Mimo to zdo\u0142a\u0142 skonsolidowa\u0107 grup\u0119 ma\u0142ych pa\u0144stewek w pa\u0144stwo zdolne stawi\u0107 im silny op\u00F3r zbrojny. Jego \u017Cycie i polityka by\u0142y opisywane przez wielu kronikarzy (np. Kronika Anglosaska), ale najdok\u0142adniej opisuje jest Asser, jego osobisty biograf. W 878 zosta\u0142 zmuszony do zrzeczenia si\u0119 na korzy\u015B\u0107 wiking\u00F3w du\u0144skich cz\u0119\u015Bci p\u00F3\u0142nocno-wschodniej kraju, kt\u00F3r\u0105 nazwano Danelaw (Danelagh). Pomimo uk\u0142adu z Du\u0144czykami, ci nie zaprzestawali napad\u00F3w. Alfred musia\u0142 d\u0142ugi czas ukrywa\u0107 si\u0119 na bagnach nad rzek\u0105 Athelney, gdzie w ko\u0144cu uda\u0142o mu si\u0119 skupi\u0107 ko\u0142o siebie szlacht\u0119 anglosask\u0105. W roku 878 po ci\u0119\u017Ckiej i krwawej bitwie pobi\u0142 zupe\u0142nie Du\u0144czyk\u00F3w pod Edington. Dow\u00F3dca Du\u0144czyk\u00F3w - Guthrum - przyj\u0105\u0142 w\u00F3wczas chrze\u015Bcija\u0144stwo; Alfred pozostawi\u0142 mu wschodni skrawek Anglii. Nast\u0105pi\u0142 wtedy okres chwilowego spokoju, podczas kt\u00F3rego Alfred zbudowa\u0142 flot\u0119, co umo\u017Cliwi\u0142o mu w 885 pobi\u0107 Du\u0144czyk\u00F3w na morzu, a w 886 odebra\u0107 Du\u0144czykom Londyn. Drugie zwyci\u0119stwo l\u0105dowe odni\u00F3s\u0142 w 10 lat p\u00F3\u017Aniej. Po uwolnieniu kraju spod okupacji du\u0144skiej odbudowa\u0142 Londyn, zak\u0142ada\u0142 miasta, klasztory i ko\u015Bcio\u0142y, uk\u0142ada\u0142 og\u00F3lne prawa na podstawie dawnych miejscowych. Nast\u0119pnie zreorganizowa\u0142 system zaci\u0105gu wojsk i floty oraz rozbudowa\u0142 grody i twierdze, co pozwoli\u0142o jego nast\u0119pcy Edwardowi Starszemu (panowa\u0142 899-924) na ostateczne wyp\u0119dzenie Du\u0144czyk\u00F3w z wi\u0119kszo\u015Bci teren\u00F3w Anglii i zjednoczenie kraju. By\u0142 zr\u0119cznym dyplomat\u0105, w czasie swego panowania dwukrotnie odwiedzi\u0142 Rzym. Alfred Wielki by\u0142 patronem sztuki i literatury (np. sam prze\u0142o\u017Cy\u0142 na j\u0119zyk staroangielski dialog \u015Bw. Augustyna Solilokwia). Posta\u0107 Alfreda by\u0142a natchnieniem dla poet\u00F3w i pisarzy, r\u00F3wnie\u017C w p\u00F3\u017Aniejszych wiekach. Fakt, \u017Ce odpar\u0142 du\u0144skich wiking\u00F3w z ziem angielskich odebrano jako uratowanie kraju przed zalewem barbarzy\u0144c\u00F3w, co nie zmienia faktu, \u017Ce jego posta\u0107 przez prawie 1000 lat by\u0142a niemal zapomniana. Dopiero w roku 1723 Richard Blackmore zadedykowa\u0142 kr\u00F3lowi Jerzemu I utw\u00F3r zatytu\u0142owany Alfred: an Epick Poem). Od tego czasu posta\u0107 Alfreda Wielkiego zacz\u0119\u0142a si\u0119 pojawia\u0107 w literaturze cz\u0119sto, przybieraj\u0105c czasem nawet posta\u0107 kultu."@pl . "Alfred I Wielki"@pl . "Alfred I Wielki (849-899) - syn Aethelwulfa, sz\u00F3sty kr\u00F3l Wessexu. Jeden z najwybitniejszych kr\u00F3l\u00F3w wczesnej historii Anglii. Panowa\u0142 od 871, po swoim bracie, Aethelredzie I, kt\u00F3ry zgin\u0105\u0142 z r\u0105k Du\u0144czyk\u00F3w, w ci\u0119\u017Ckich bardzo warunkach: Du\u0144czycy pustoszyli kraj, rolnictwo by\u0142o w upadku. Mimo to zdo\u0142a\u0142 skonsolidowa\u0107 grup\u0119 ma\u0142ych pa\u0144stewek w pa\u0144stwo zdolne stawi\u0107 im silny op\u00F3r zbrojny. Jego \u017Cycie i polityka by\u0142y opisywane przez wielu kronikarzy (np. Kronika Anglosaska), ale najdok\u0142adniej opisuje jest Asser, jego osobisty biograf."@pl . .