"thumb|right|100px|Procesor Procesor (ang. processor) nazywany cz\u0119sto CPU (ang. Central Processing Unit) - urz\u0105dzenie cyfrowe sekwencyjne potrafi\u0105ce pobiera\u0107 dane z pami\u0119ci, interpretowa\u0107 je i wykonywa\u0107 jako rozkazy. Wykonuje on bardzo szybko ci\u0105g prostych operacji (rozkaz\u00F3w) wybranych ze zbioru operacji podstawowych okre\u015Blonych zazwyczaj przez producenta procesora jako lista rozkaz\u00F3w procesora. W funkcjonalnej strukturze procesora mo\u017Cna wyr\u00F3\u017Cni\u0107 takie elementy, jak: Do typowych rozkaz\u00F3w wykonywanych przez procesor nale\u017C\u0105:"@pl . "thumb|200px|Prawid\u0142owo dzia\u0142aj\u0105cy procesor Procesor \u2013 miejsce star\u0107 pomi\u0119dzy nic nieznacz\u0105cymi zerami, a \u015Bwiadomymi istnienia i w\u0142asnej warto\u015Bci jedynkami. Bitwy te s\u0105 usystematyzowane przez plany dzia\u0142a\u0144, zwane programami komputerowymi, kt\u00F3re s\u0105 umieszczane w specyficznym \u015Brodowisku \u2013 komputerze \u2013 przez wysoce wykszta\u0142conego i niekompetentnego cz\u0142owieka \u2013 programist\u0119."@pl . . "Procesor"@pl . "thumb|200px|Prawid\u0142owo dzia\u0142aj\u0105cy procesor Procesor \u2013 miejsce star\u0107 pomi\u0119dzy nic nieznacz\u0105cymi zerami, a \u015Bwiadomymi istnienia i w\u0142asnej warto\u015Bci jedynkami. Bitwy te s\u0105 usystematyzowane przez plany dzia\u0142a\u0144, zwane programami komputerowymi, kt\u00F3re s\u0105 umieszczane w specyficznym \u015Brodowisku \u2013 komputerze \u2013 przez wysoce wykszta\u0142conego i niekompetentnego cz\u0142owieka \u2013 programist\u0119."@pl . "Procesor (ang. processor) nazywany cz\u0119sto CPU (ang. Central Processing Unit) - urz\u0105dzenie cyfrowe sekwencyjne potrafi\u0105ce pobiera\u0107 dane z pami\u0119ci, interpretowa\u0107 je i wykonywa\u0107 jako rozkazy. Wykonuje on bardzo szybko ci\u0105g prostych operacji (rozkaz\u00F3w) wybranych ze zbioru operacji podstawowych okre\u015Blonych zazwyczaj przez producenta procesora jako lista rozkaz\u00F3w procesora. W funkcjonalnej strukturze procesora mo\u017Cna wyr\u00F3\u017Cni\u0107 takie elementy, jak: Do typowych rozkaz\u00F3w wykonywanych przez procesor nale\u017C\u0105:"@pl . . . . "thumb|right|100px|Procesor Procesor (ang. processor) nazywany cz\u0119sto CPU (ang. Central Processing Unit) - urz\u0105dzenie cyfrowe sekwencyjne potrafi\u0105ce pobiera\u0107 dane z pami\u0119ci, interpretowa\u0107 je i wykonywa\u0107 jako rozkazy. Wykonuje on bardzo szybko ci\u0105g prostych operacji (rozkaz\u00F3w) wybranych ze zbioru operacji podstawowych okre\u015Blonych zazwyczaj przez producenta procesora jako lista rozkaz\u00F3w procesora. Procesory (zwane mikroprocesorami) wykonywane s\u0105 zwykle jako uk\u0142ady scalone zamkni\u0119te w hermetycznej obudowie, cz\u0119sto posiadaj\u0105cej z\u0142ocone wyprowadzenia (stosowane ze wzgl\u0119du na w\u0142asno\u015Bci stykowe tego metalu). Ich sercem jest monokryszta\u0142 krzemu, na kt\u00F3ry naniesiono technik\u0105 fotolitografii szereg warstw p\u00F3\u0142przewodnikowych, tworz\u0105cych, w zale\u017Cno\u015Bci od zastosowania, sie\u0107 od kilku tysi\u0119cy do kilkuset milion\u00F3w tranzystor\u00F3w. Po\u0142\u0105czenia wykonane s\u0105 z metalu (aluminium, mied\u017A). Wa\u017Cnym parametrem procesora jest rozmiar element\u00F3w buduj\u0105cych jego struktur\u0119. Im s\u0105 one mniejsze tym ni\u017Csze jest zu\u017Cycie energii, napi\u0119cie elektryczne|napi\u0119cie pracy oraz wy\u017Csza cz\u0119stotliwo\u015B\u0107 pracy. Wsp\u00F3\u0142czesne procesory u\u017Cywane w komputerach osobistych wykonywane s\u0105 w technologii pozwalaj\u0105cej na uzyskanie element\u00F3w o rozmiarach mniejszych ni\u017C 45 nm, pracuj\u0105cych z cz\u0119stotliwo\u015Bci\u0105 kilku GHz. Wed\u0142ug plan\u00F3w najwi\u0119kszych producent\u00F3w procesor\u00F3w, pod koniec roku 2010 powinny pojawi\u0107 si\u0119 procesory wykonane w technologii 32 nm. Fabryki procesor\u00F3w musz\u0105 posiada\u0107 pomieszczenia o niezwyk\u0142ej czysto\u015Bci, co jest bardzo kosztowne. W funkcjonalnej strukturze procesora mo\u017Cna wyr\u00F3\u017Cni\u0107 takie elementy, jak: \n* zesp\u00F3\u0142 rejestr\u00F3w do przechowywania danych i wynik\u00F3w, rejestry mog\u0105 by\u0107 og\u00F3lnego przeznaczenia, lub maj\u0105 specjalne przeznaczenie, \n* jednostk\u0119 arytmetyczn\u0105 (arytmometr) do wykonywania operacji obliczeniowych na danych, \n* uk\u0142ad steruj\u0105cy przebiegiem wykonywania programu. Jedn\u0105 z podstawowych cech procesora jest d\u0142ugo\u015B\u0107 (liczba bit\u00F3w) s\u0142owa, na kt\u00F3rym wykonywane s\u0105 podstawowe operacje obliczeniowe. Je\u015Bli s\u0142owo ma np. 64 bity, m\u00F3wimy, \u017Ce procesor jest 64-bitowy. Innym wa\u017Cnym parametrem okre\u015Blaj\u0105cym procesor jest szybko\u015B\u0107 z jak\u0105 wykonuje on program. Przy danej architekturze procesora, szybko\u015B\u0107 ta w znacznym stopniu zale\u017Cy od czasu trwania pojedynczego taktu. Do typowych rozkaz\u00F3w wykonywanych przez procesor nale\u017C\u0105: \n* kopiowanie danych \n* z pami\u0119ci do rejestru \n* z rejestru do pami\u0119ci \n* z pami\u0119ci do pami\u0119ci (niekt\u00F3re procesory) \n* (podzia\u0142 ze wzgl\u0119du na spos\u00F3b adresowania danych) \n* dzia\u0142ania arytmetyczne \n* dodawanie \n* odejmowanie \n* por\u00F3wnywanie dw\u00F3ch liczb \n* dodawanie i odejmowanie jedno\u015Bci \n* zmiana znaku liczby \n* dzia\u0142ania na bitach \n* iloczyn logiczny - AND \n* suma logiczna - OR \n* suma modulo 2 (r\u00F3\u017Cnica symetryczna) - XOR \n* negacja - NOT \n* przesuni\u0119cie bit\u00F3w w lewo lub prawo \n* skoki \n* bezwarunkowe \n* warunkowe Wsp\u00F3\u0142cze\u015Bnie wi\u0119kszo\u015B\u0107 procesor\u00F3w posiada wielordzeniow\u0105 budow\u0119. Takie rozwi\u0105zanie pozwoli\u0142o na wyeliminowanie problemu ze wzrostem poboru energii i ciep\u0142a wraz ze zwi\u0119kszaniem taktowania procesor\u00F3w. Modelem kt\u00F3ry zapocz\u0105tkowa\u0142 ten trend by\u0142 Intel Pentium D (niezbyt udana konstrukcja). Prawdziwym przebojem sta\u0142 si\u0119 dopiero Intel Core 2 Duo zbudowany na bazie architektury Conroe (65nm). Najszybsze dzi\u015B modele posiadaj\u0105 rdze\u0144 taktowany zegarem 3,33 GHz (C2D E8600). Wymieniony procesor oparto o najnowocze\u015Bniejsz\u0105 architektur\u0119 Penryn wykonanym w procesie technologicznym 45nm ( tj. odleg\u0142o\u015B\u0107 mi\u0119dzy tranzystorami wynosi 45 nanometr\u00F3w). Najgro\u017Aniejszy rywal Intela, czyli AMD, wypu\u015Bci\u0142 w\u0142asny model procesora dwurdzeniowego o nazwie Athlon 64 X2. Jednak potrafi on konkurowa\u0107 z przeciwnikiem jedynie w ni\u017Cszym segmencie cenowym. Obie firmy maj\u0105 w ofercie tak\u017Ce modele czterodzeniowe (Quad Intela i Phenom AMD). Obecnie Intel prowadzi testy 8-rdzeniowego procesora. Komputer opr\u00F3cz procesora g\u0142\u00F3wnego (CPU) posiada procesory pomocnicze: obrazu (GPU), d\u017Awi\u0119ku, koprocesory arytmetyczne. Procesor bywa te\u017C nazywany jednostk\u0105 centraln\u0105 (poprzez t\u0142umaczenie ang. CPU, Central Processing Unit w spos\u00F3b dos\u0142owny) - to okre\u015Blenie przyj\u0119\u0142o si\u0119 jedynie w w\u0105skim gronie informatyk\u00F3w. Cz\u0119\u015B\u0107 u\u017Cytkownik\u00F3w jednostk\u0119 centraln\u0105 kojarzy z handlowym terminem okre\u015Blaj\u0105cym jednostk\u0105 systemow\u0105 komputera z\u0142o\u017Con\u0105 z element\u00F3w takich jak procesor, p\u0142yta g\u0142\u00F3wna, karta rozszerzenia, pami\u0119\u0107 operacyjna, dysk twardy zamkni\u0119tych we wsp\u00F3lnej obudowie, nie obejmuj\u0105c\u0105 takich urz\u0105dze\u0144 peryferyjnych jak monitor, klawiatura czy drukarka."@pl . "Procesor (ang. processor) nazywany cz\u0119sto CPU (ang. Central Processing Unit) - urz\u0105dzenie cyfrowe sekwencyjne potrafi\u0105ce pobiera\u0107 dane z pami\u0119ci, interpretowa\u0107 je i wykonywa\u0107 jako rozkazy. Wykonuje on bardzo szybko ci\u0105g prostych operacji (rozkaz\u00F3w) wybranych ze zbioru operacji podstawowych okre\u015Blonych zazwyczaj przez producenta procesora jako lista rozkaz\u00F3w procesora. Procesory (zwane mikroprocesorami) wykonywane s\u0105 zwykle jako uk\u0142ady scalone zamkni\u0119te w hermetycznej obudowie, cz\u0119sto posiadaj\u0105cej z\u0142ocone wyprowadzenia (stosowane ze wzgl\u0119du na w\u0142asno\u015Bci stykowe tego metalu). Ich sercem jest monokryszta\u0142 krzemu, na kt\u00F3ry naniesiono technik\u0105 fotolitografii szereg warstw p\u00F3\u0142przewodnikowych, tworz\u0105cych, w zale\u017Cno\u015Bci od zastosowania, sie\u0107 od kilku tysi\u0119cy do kilkuset milion\u00F3w tranzystor\u00F3w. Po\u0142\u0105czenia wykonane s\u0105 z metalu (aluminium, mied\u017A). Wa\u017Cnym parametrem procesora jest rozmiar element\u00F3w buduj\u0105cych jego struktur\u0119. Im s\u0105 one mniejsze tym ni\u017Csze jest zu\u017Cycie energii, napi\u0119cie pracy oraz wy\u017Csza cz\u0119stotliwo\u015B\u0107 pracy. Wsp\u00F3\u0142czesne procesory u\u017Cywane w komputerach osobistych wykonywane s\u0105 w technologii pozwalaj\u0105cej na uzyskanie element\u00F3w o rozmiarach mniejszych ni\u017C 45 nm, pracuj\u0105cych z cz\u0119stotliwo\u015Bci\u0105 kilku GHz. Wed\u0142ug plan\u00F3w najwi\u0119kszych producent\u00F3w procesor\u00F3w, pod koniec roku 2010 powinny pojawi\u0107 si\u0119 procesory wykonane w technologii 32 nm. Fabryki procesor\u00F3w musz\u0105 posiada\u0107 pomieszczenia o niezwyk\u0142ej czysto\u015Bci, co jest bardzo kosztowne. W funkcjonalnej strukturze procesora mo\u017Cna wyr\u00F3\u017Cni\u0107 takie elementy, jak: \n* zesp\u00F3\u0142 rejestr\u00F3w do przechowywania danych i wynik\u00F3w, rejestry mog\u0105 by\u0107 og\u00F3lnego przeznaczenia, lub maj\u0105 specjalne przeznaczenie, \n* jednostk\u0119 arytmetyczn\u0105 (arytmometr) do wykonywania operacji obliczeniowych na danych, \n* uk\u0142ad steruj\u0105cy przebiegiem wykonywania programu. Jedn\u0105 z podstawowych cech procesora jest d\u0142ugo\u015B\u0107 (liczba bit\u00F3w) s\u0142owa, na kt\u00F3rym wykonywane s\u0105 podstawowe operacje obliczeniowe. Je\u015Bli s\u0142owo ma np. 64 bity, m\u00F3wimy, \u017Ce procesor jest 64-bitowy. Innym wa\u017Cnym parametrem okre\u015Blaj\u0105cym procesor jest szybko\u015B\u0107 z jak\u0105 wykonuje on program. Przy danej architekturze procesora, szybko\u015B\u0107 ta w znacznym stopniu zale\u017Cy od czasu trwania pojedynczego taktu. Do typowych rozkaz\u00F3w wykonywanych przez procesor nale\u017C\u0105: \n* kopiowanie danych \n* z pami\u0119ci do rejestru \n* z rejestru do pami\u0119ci \n* z pami\u0119ci do pami\u0119ci (niekt\u00F3re procesory) \n* (podzia\u0142 ze wzgl\u0119du na spos\u00F3b adresowania danych) \n* dzia\u0142ania arytmetyczne \n* dodawanie \n* odejmowanie \n* por\u00F3wnywanie dw\u00F3ch liczb \n* dodawanie i odejmowanie jedno\u015Bci \n* zmiana znaku liczby \n* dzia\u0142ania na bitach \n* iloczyn logiczny - AND \n* suma logiczna - OR \n* suma modulo 2 (r\u00F3\u017Cnica symetryczna) - XOR \n* negacja - NOT \n* przesuni\u0119cie bit\u00F3w w lewo lub prawo \n* skoki \n* bezwarunkowe \n* warunkowe Wsp\u00F3\u0142cze\u015Bnie wi\u0119kszo\u015B\u0107 procesor\u00F3w posiada wielordzeniow\u0105 budow\u0119. Takie rozwi\u0105zanie pozwoli\u0142o na wyeliminowanie problemu ze wzrostem poboru energii i ciep\u0142a wraz ze zwi\u0119kszaniem taktowania procesor\u00F3w. Modelem kt\u00F3ry zapocz\u0105tkowa\u0142 ten trend by\u0142 Intel Pentium D (niezbyt udana konstrukcja). Prawdziwym przebojem sta\u0142 si\u0119 dopiero Intel Core 2 Duo zbudowany na bazie architektury Conroe (65nm). Najszybsze dzi\u015B modele posiadaj\u0105 rdze\u0144 taktowany zegarem 3,33 GHz (C2D E8600). Wymieniony procesor oparto o najnowocze\u015Bniejsz\u0105 architektur\u0119 Penryn wykonanym w procesie technologicznym 45nm ( tj. odleg\u0142o\u015B\u0107 mi\u0119dzy tranzystorami wynosi 45 nanometr\u00F3w). Najgro\u017Aniejszy rywal Intela, czyli AMD, wypu\u015Bci\u0142 w\u0142asny model procesora dwurdzeniowego o nazwie Athlon 64 X2. Jednak potrafi on konkurowa\u0107 z przeciwnikiem jedynie w ni\u017Cszym segmencie cenowym. Obie firmy maj\u0105 w ofercie tak\u017Ce modele czterodzeniowe (Quad Intela i Phenom AMD). Obecnie Intel prowadzi testy 8-rdzeniowego procesora. Komputer opr\u00F3cz procesora g\u0142\u00F3wnego (CPU) posiada procesory pomocnicze: obrazu (GPU), d\u017Awi\u0119ku, koprocesory arytmetyczne. Procesor bywa te\u017C nazywany jednostk\u0105 centraln\u0105 (poprzez t\u0142umaczenie ang. CPU, Central Processing Unit w spos\u00F3b dos\u0142owny) - to okre\u015Blenie przyj\u0119\u0142o si\u0119 jedynie w w\u0105skim gronie informatyk\u00F3w. Cz\u0119\u015B\u0107 u\u017Cytkownik\u00F3w jednostk\u0119 centraln\u0105 kojarzy z handlowym terminem okre\u015Blaj\u0105cym jednostk\u0105 systemow\u0105 komputera z\u0142o\u017Con\u0105 z element\u00F3w takich jak procesor, p\u0142yta g\u0142\u00F3wna, karta rozszerzenia, pami\u0119\u0107 operacyjna, dysk twardy zamkni\u0119tych we wsp\u00F3lnej obudowie, nie obejmuj\u0105c\u0105 takich urz\u0105dze\u0144 peryferyjnych jak monitor, klawiatura czy drukarka."@pl .